Kaba inşaat; beton, demir, çimento, kum, tuğla, bims, gazbeton, kireç, inşaat kalıbı, iskele gibi malzemeler marifetiyle taşıyıcı betonarme ve dolgu duvarların yapılmasıdır. Bir başka deyişle tesisatları döşenen ama henüz iç sıvası bitmeyen ve kapı pencere doğramaları takılmamış, aydınlatma gibi işlerin tamamlanmadığı, boyanın yapılmadığı inşaat olarak da söylenebilir.
Kaba inşaat tarifinden sonra kaba inşaat aşamaları hakkında detaylı bilgi vermeye devam edelim.
Kaba İnşaat Temel Hafriyatı
Kaba inşaat aşamalarına hafriyat ile başlanır. Gerekli inşaat işlemleri yapıldıktan sonra projeye göre harita mühendisi tarafından belirlenen noktadan temel kazısı yapılır. Temel kazısının derinliği zeminin yapısına, yapılacak yapının projesine ve mimari özelliklerine göre değişmektedir. Temel kazısı sonrasında zeminin sıkıştırılması (kompaksiyon) ve blokaj işlemlerinin (mıcır veya kırmataş serilmesi) yapılması gerekir.
(Daha detaylı bilgi için bkz. Hafriyat Nedir? Nasıl Yapılır? Hafriyatta Kullanılan Araçlar Nelerdir? )
Kaba İnşaat Temel Grobetonu, Temel Yalıtımı ve Demir Montajı
Açık temelin dolgu malzemesi ile doldurulması (tekil temel gibi temellerde) ve grobetonun dökülmesi temelin bulunduğu alanı düzleştirecektir. (Bazı yapılarda temel altında da drenaj sistemi yapılmaktadır. Grobeton öncesi bu hususa dikkat edilmelidir.) Temelin çevresine temelin yüksekliği kadar kalıp yapılır veya bims örülür. Grobeton üzerine su yalıtım mebranları serilir ve temelin etrafında bulunan kalıp veya bimse kadar yalıtım malzemesi çıkarılır.
Yalıtımın temelin altından binanın temel yanlarına ve bodrum perdesine kadar çıkarılmasına bohçalama adı verilmektedir. Temel yan yüzeylerinde ve bina çevresi betonarme perde yüzeylerinde yapılan su yalıtımı üzerine ısı yalıtımı amacıyla xps ve koruma amacı ile bims yapılır. Bina etrafı drenaj işlemlerinin de yapılması gereklidir. (Drenaj nedir? Çeşitleri ve Kullanım Alanları İçin Tıklayınız…)
Yalıtım membranlarının zarar görmesini engellemek için grobeton üzerine koruma betonu dökülür (Ortalama 5 cm) ve temelin demir bağlantısı yapılır.
Beton Dökme İşlemi
Elektrik, mekanik ve atık su drenaj sistemleri döşendikten sonra temelin beton dökme işlemi yapılır. (Beton dökümü öncesi ilgili elektrik, mekanik ve inşaat birimlerinden döküme uygun onayı alınması faydalı olur.)
Temel aşamasından sonra yapıda kullanılan kalıp sistemine göre bir sonraki aşamaya geçilir. Geleneksel kalıp sistemi ile yapılan yapılarda ilk önce kolonlar yapılır. Sonraki aşamada kiriş ve döşemeler yapılır. Her katta kalıp imalatı, demir bağlantı, boru, kolon ve kirişlerin montajı, rezervasyon boşlukları yapıldıktan sonra projede istenilen beton sınıfına göre beton dökülür. Betonun priz alma süresi hava şartlarına göre değiştiği için uygun hava şartlarında döküm yapılması dikkat edilmesi gereken en önemli ana unsurdur. Soğuk ve sıcak havalarda beton dökümünde dikkat edilmesi gereken hususları daha önce anlatmıştık (Bkz. Sıcak Havada ve Soğuk Havada Beton Dökümü)
Beton döküm işleminde betonun taşıyıcı mikser de kalma süresine, hava şartlarına, betonun slumpına, segregasyon oluşmamasına, vibratör kullanımına, beton katkı maddelerine, soğuk derz ve yüzey kusurlarının oluşmamasına oldukça dikkat edilmelidir.
İnşaat denetim şirketi, betonun uygunluğunu kontrol etmek için her döküldüğünde bir beton numunesi alır.
Kalıp, betonu sabitlemek ve pürüzsüz hale getirmek için kullanılır. Bunlar genellikle plywood adı verilen malzemeler ile yapılır. Kolon kalıbının düzgünlüğü, yapının imalat kalitesini artırdığı için, yapı denetim şirketi esas olarak kalıbı denetler. (Geleneksel kalıp sistemleri haricinde tünel kalıp gibi farklı kalıp sistemleri de kullanılmaktadır.)
Kaba İnşaat Duvarların Yapımı
Beton imalatı prizini alıp sertleştikten sonra duvar imalatına geçilir. Günümüzde yalıtımı ve hafifliği nedeniyle tuğla yerine bims blokları veya ytong adı verilen malzemeler tercih edilmektedir. Bims ve ytongun fiyatları tuğlaya göre daha yüksek olmasına rağmen işçilikleri daha kolay olduğu için zamandan tasarruf etmeyi sağlamaktadır.
Duvar altına gelen betonarme zeminin temiz olması ve ıslatılması önemlidir. Duvar imalatında projesine uygun olarak taksimat adı verilen ilk sıra tuğla yapılır. İlk sıra tuğlanın ölçüsünde, mastarında, terazisinde ve gönyesinde olmasına dikkat edilir. Gerekli kontrollerin yapılması gerekir. Yapılan kontoller sonrasında duvarlar projesine göre yükseltilir. Duvarlar yükseltilirken mastarına, terazisine, kullanılacak olan harçta kum çimento oranına, derz aralıklarına, duvar malzemesinin kalitesine (yanık tuğla olmaması gibi), gönyesine dikkat edilir. (Daha fazla bilgi için bkz. Tuğla Duvar Örülmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler)
Duvar imalatı tamamlandıktan sonra oda, banyo, tuvalet, koridor, giriş, asansör boşluğu ve merdiven gibi bölümler oluşmuş olur.
Şap Betonu Dökülmesi
Yalıtım ve düzleştirme için zemine şap uygulaması yapılır. (Bkz. Şap Nasıl Atılır?) Daha sonra zemine fayans, yer karosu ya da parke gibi döşeme kaplaması yapılacağı için, şap imalatının mastarında, kotunda olması gerekir. Banyo ve balkon gibi mahallerde süzgeçe doğru eğim verilmelidir.
Bims Blok Nedir? Çeşitleri, Üretimi ve Genel Özellikleri
Teknik uzmanlar yapıyı yukarıda bahsettiğimiz kriterlere göre değerlendirir ve uygun olup olmadığına karar verir. Bunun sonucunda inşaatın kaba kısmının bitip bitmediği “teknik bilirkişi” raporuyla anlaşılır. İnşaatın bu şartları sağlaması durumunda kaba inşaat onayı almanız olasıdır. Alıcılar ve satıcılar arasında herhangi bir sorun çıkmaması için sözleşmede kaba yapıların tanımlanmasında veya açıklanmasında fayda vardır. Bu sayede alıcılar ve satıcılar şikayet etmeyecek ve sorunsuz bir işlem gerçekleştirilebilecektir.
Kaba İnşaat Malzemeleri Nelerdir?
Yapı malzemeleri, yapının temeli hazırlandıktan sonra kullanılacak ürünlerin genel adıdır. Buradaki inşaat malzemeleri ince ve kaba olmak üzere iki ayrı başlık altında tasnif edilmektedir. Kireç, çakıl, kum, çimento, tuğla, demir, kalıp ve kalıp bağlantı elemanları, kaba yapı malzemeleri olarak adlandırılmaktadır.
Kaba İnşaat Süreci Nasıl İşler?
Kaba inşaat süreci aşağıda liste halinde verilmiştir.
- Hafriyat
- Blokaj
- Grobeton
- Temel yalıtımı
- Yalıtım koruma betonu
- Demir montajı
- Temel Altı ve etrafı drenaj yapılması
- Temel Elektrik Topraklama
- Bodrum kat atık su gideri pvc borular vb. tesisatlar
- Temel betonu
- Katların kolon, kiriş, döşeme kalıp, elektrik mekanik tesisatları
- Kat betonları
- Duvar İşleri (Bims, Tuğla duvar ya da gazbeton örülmesi)
- Zemin ve ara katların kalıp imalatları
- Zemin kat ve ara katların şap betonu öncesi yalıtım ve tesisat işleri
- Zemin ve ara katların şap betonu
Kaba İnşaat Öncesi Yapılması Gereken Hazırlıklar Nelerdir?
İnşaat çalışmalarına başlamadan önce yapmanız gereken ilk şey, ekibin ve ekipmanın genel ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir altyapı oluşturmaktır. Bu hususta yapılması gerekenler ise aşağıda liste halinde verilmiştir.
- Şantiyenizde kullanmak için bir tuvalet yaptığınızdan emin olun.
- Ekibin ve çalışanların kullanacağı ekipman ve malzemelerin iş güvenliği kurallarına uygun olarak hazırlanmasını sağlamak.
- Şantiyenizde yemek ve içmek için bir yer hazırlayın.
- Konaklama işlemleri için mutlaka kamp alanı oluşturun.
- Kampın alt yapı, ısıtma ve su tesisatı gibi işlemlerini yapın.
- İşe alınacak tüm personelin SGK ve diğer resmi işlerini tamamlayın.
- İş yapılırken çevrenin kirlenmemesine dikkat edin
- Çalışma alanınızı çevreleyecek koruyucu bant ve elbiseleri iş güvenliği yönetmeliklerine uygun olarak hazırlayın.
Kaba İnşaat Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Kaba inşaat öncesi herhangi bir problem ya da sorun yaşamamak adına aşağıdaki listede verilenleri yapmak gereklilik haline gelmiştir.
- Tüm resmi izinleri ve onayları eksiksiz olarak alın.
- En doğru bütçe hesaplamalarını yapın.
- Doğru bir ekip ve inşaat firması ile çalışın.
- Yapılacak ödemeleri gününde yapın.
- Doğru bir şekilde planlama yapın ve her konuyu tekrardan araştırarak devam edin.
- Yetkin mimarlarla projeler üretin.
- Yetkin mühendisler ile çalışın.
- Çıkarılan bütçeye en uygun proje üzerinde çalışın.
- Günümüzde popüler mimarileri tercih edin.
- Sağlam ve kaliteli yapılar üretin.
- Projeye uygun ve tam malzemeler kullanın.
- Proje ve üretim aşamalarını dikkatli bir şekilde takip ettiğinizden emin olun. Takip edemiyorsanız mutlaka sizin adınıza profesyonel bir takipçiniz olsun.
Kaba İnşaat Temizliğinin Yapılması
Kaba inşaat temizliği, yapıların daha hızlı tamamlanması için önemli ve gerekli bir koşuldur. Hepimizin bildiği gibi inşaat projelerinde kademeli olarak farklı süreçler yürütülmektedir. Ancak bu süreçlerde şantiyede büyük miktarda atık birikmiş ve bu da inşaatın ilerlemesini ciddi şekilde etkilemiştir. Bu nedenle bu temizliklerin düzenli olarak yapılması çok önemlidir. Yapının kaba temizliği önemlidir, ancak hızlı ve etkili temizlik daha da önemlidir.
Kaba İnşaat Temizliğinde Bilinmesi Gerekenler
İnşaat sırasında biriken atık malzemeleri incelenmeli ve bu atık malzemelerin türlerine göre inşaatın kaba temizliği için teferruatlı bir şekilde program hazırlanmalıdır. Günümüzde yapılan binaların çok katlı olduğu da göz önünde bulundurulmalı ve gerektiğinde farklı araçlar kullanılmalıdır. Bu nedenle temizlik süresi çok daha kısa olacaktır. Yukarıdan aşağıya bina temizliği yapılması uyulması gereken kurallardan biridir. Temizlik önce yukarıdan sonra aşağıdan başlamalıdır. Bu, binalar ve bina içleri için geçerli bir husustur. Yani temizlik üst seviyeden başlamalı ve alt seviyeye gitmelidir. Bu nedenle temizleme işlemi sırasında düşen parçaların tekrar toplanmasına gerek kalmaz. Aynı kural oda için de geçerlidir, önce odanın üst kısmı temizlenmelidir.
Üst kısım temizlendikten sonra kaba çöpler zeminden tek tek torbalanarak inşaattan çıkarılmalıdır. Daha sonra gerekirse zemin temizlenmeli ve istenilen duruma getirilmelidir. Kaba inşaat temizliği genel olarak bu şekilde ilerlemektedir.
Yapım Maksadına Göre İnşaat Sınıfları
Pek çok farklı bina şekli günümüzde yapılmaktadır. Maksatlarına göre değişiklik gösteren bina tiplerinin kullanımları ve yapılışları da farklılık göstermektedir. Yapım maksatlarına göre değişiklik gösteren inşaat yapılarının konumları da en önemli etkenler arasında yer almaktadır. Doğru ve olması gereken yere konumlandırılmış binalar hem çevre açısından hem de ulaşım açısından bulunduğu bölgeye rahatlık sağlamaktadır. Günümüzde inşa edilen yapıların pek çok farklı görevi olduğu için de yapım maksatlarına göre inşaat sınıfları ortaya çıkmıştır. Yapım maksadına göre inşaat sınıfları aşağıda liste şeklinde verilmiştir.
- Otel ve benzeri konaklama yapıları
- Hastane ve benzeri sağlık yapıları
- Cami ve benzeri dini yapılar
- İş merkezi ve benzeri ticaret yapıları
- Tiyatro ve sinema ve benzeri sosyal yapılar
- Yol, köprü, üst geçit ve benzeri ulaştırma yapıları
- Baraj ve benzeri su yapıları
- Stadyum, koşu pisti ve benzeri spor yapıları
- Okul, kütüphane ve benzeri eğitim yapıları
- Anıt ve heykeller
- Apartman, ev, villa ve benzeri konut yapıları
- Fabrika ve benzeri endüstri yapıları
