Beton katkı maddeleri; beton karışımının içine karıştırma yapılmadan önce veya karışım esnasında katılan ve betona çeşitli özellikler kazandıran malzemelere denilir. Beton karışımı agrega (kum, çakıl, kırma taş, mıcır), su, bağlayıcı çimento ve beton katkı maddelerinin homojen bir şekilde karıştırılması ile elde edilmektedir.
(Beton hakkında daha detaylı bilgi için bkz. Beton nedir? Betonun Özellikleri Nelerdir?)
Beton katkı maddeleri, betonun özelliklerini değiştirerek performansına veya daha ekonomik olmasını sağlamaya faydaları vardır. Kullanılan beton katkı maddeleri betona farklı özellikler kazandırmaktadır.
Gösterdiği performansa göre 6 ana grupta toplanan katkı maddelerinin beton özelliklerine sağlamış olduğu katkılarından dolayı bugün beton bileşenlerinin vazgeçilmez malzemesi haline gelmiştir.
Beton özelliklerine sağlamış olduğu katkılar şunlardır.
- Betonun karıştırma, yerleştirme ve kürlenmesinde,
- Hava şartlarının beton dökümüne elverişli olmadığı zamanlarda oluşacak problemleri çözmede,
- Pompa ile yerleştirme işleminin daha kolay yapılabilmesinde,
- Dayanımı yüksek beton elde edilmesinde,
- Durabilitesi yüksek beton üretiminde,
- Sıkıştırılabilme, geçirgenlik, donma ve çözülmesinde,
- Betonun belirli özelliklerini daha tesirli bir biçimde elde etmede,
- Beton üretim maliyetini düşürerek ekonomik beton imal edilmesinde faydaları vardır.
Kimyasal katkı maddelerinin betonun özelliklerini değiştirmesi çimento ile etkileşime girmesi sonucu olur. Çimento ile fiziksel, kimyasal veya fizikokimyasal etkileşime girerek betona farklı özellikler kazandırır.
Beton Katkı Maddeleri
Akışkanlaştırıcılar
ASTM/C 494 standardında kodları A olan bu kimyasal katkıların çoğunluğu lignosülfonik asit ve bu asitin tuzları ile hidroksil karboksilik asit ile imal edilmektedir. Su üstünde hareket etme eğilimleri ve negatif elektriksel yükü vardır.
Beton karışımı içerisine ilave edilen normal akışkanlaştırıcı katkı maddelerinin kullanım amaçları şunlardır.
- Yüksek dayanım sağlama gayesi ile su/çimento oranının azaltılmasını sağlar. Katkısız betondaki işlenebilme özellikleri ile aynıdır. Su/çimento oranın azalması neticesinde normal betona göre aynı işlenebilir özellikte olan ve daha fazla mukavemetli beton üretilir.
- Daha ekonomik beton imal edilmesini sağlar. Kütle betonlarında çimento miktarının azaltılmasına ve dolayısıyla hidratasyon sıcaklığının düşmesine katkısı olur.
- Betonun yerleştirilmesinde ulaşımı zor olan kısımlarda işlenebilir olmasını artırır. Böylelikle betonun yerleştirilmesi sıkıntılı olan yerlerde kolaylık sağlamış olur.
Süper Akışkanlaştırıcılar
ASTM/C 494 standartlarındaki kodları tip F ve G olan süper akışkanlaştırıcılar çoğunlukla melamin ve naftalin sülfonat bazlı olmaktadır. Süper akışkanlaştırıcı, çimento tanelerinin topaklaşmasını önler. Böylelikle su ile olan temas alanı artacağı için hidratasyon daha kolay olur.
Kullanım amacı olarak normal akışkanlaştırıcılar için sıraladığımız özellikler süper akışkanlaştırıcı içinde geçerlidir. Fakat yukarıda 3. Madde de belirttiğimiz işlenebilir olmasının artması ve beton yerleşiminin daha kolay sağlanmasında bu katkı maddesi kullanılmaktadır. Diğer bir kullanım amacı ise bu katkı maddesi ile yüksek mukavemetli beton imal edilebilmesidir. Su/çimento oranının çok düşük olması ve işlenebilirliğin artması sonucu beton dayanımı artmaktadır.
Süper akışkanlaştırıcı maddelerin olumlu tesiri bulunduğu gibi bazı istenmeyen yönleri de mevcuttur. Bunlardan en önemlisi betonun yüksek işlenebilme özelliğinin 30 dakika içerisinde azalmaya başlaması ve zaman ilerledikçe bu azalmanın devam etmesidir. Bu olumsuz etkiyi yok etmek için ilave edilen katkı maddeleri ile 2 saate kadar çıkarılabilir.
Süper akışkanlaştırıcı maddelerin betona katmış olduğu olumlu özellikler şunlardır.
- İşlenebilmeyi artırır,
- Mikser içerisinde karıştırılması kolaylaşır,
- Mikserin çeper kısmına yapışması azalır,
- Yerleştirme esnasında daha kolay pompalanabilir,
- Betonun yerleştirilmesi daha kolay olur,
- Betonun ayrışmasının önüne geçilir.
Hava Sürükleyiciler
Önemli hava sürükleyici maddeler arasında reçine tuzları, petrol asitleri, proteinli maddeler ve sentetik deterjanları sayabiliriz. Hava sürükleyici katkı maddeleri, beton karışımının içerisine ilave edildiklerinde, çimento hamurunun içerisinde birbirleriyle bağlantısı olmayan çok küçük ve kararlı hava kabarcıkları meydana getiren katkı maddeleri olarak tarif edilirler.
Hava sürükleyici katkıların beton üzerinde etkileri şunlardır.
- Betonun geçirgenliğini azaltır,
- Taze beton çok daha kolay işlenebilir,
- Betonda perdah işçiliği kolaylaşır,
- Karışımın ayrışması ve terleme olayı azalır, (Terleme: Taze betondaki suyun kılcal boşluklardan yukarı doğru yükselmesi)
- Dayanımın azalması sağlanır,
- Beton içeriğinde küçük hava kabarcıkları meydana getirmesi sayesinde donma çözülmeye karşı dayanıklılığını artırır.
Priz Geciktirici Beton Katkı Maddeleri
Başlıca priz geciktirici katkı maddeleri arasında kalsiyum sülfat, alçı taşı, şeker, tartarik ve sitrik asit gelmektedir.
Priz geciktiricilerin beton üzerindeki etkileri şunlardır.
- Sıcak havalarda betonun priz alması normal sıcaklık hava değerlerine göre çok daha hızlı olacaktır. Bu olumsuz etkinin azaltılması ve beton yüzey perdah işleminin istenildiği gibi olmasını sağlar.
- Beton daha geç priz almaya başlayacağı için işlenebilirlik kayıplarının önüne geçilir.
- Sıcak hava şartlarında betonun imal edilmesinden mikser ile taşınması ve yerleştirilmesine kadar geçecek sürede meydana gelecek olumsuz şartlar engellenir.
Priz Hızlandırıcı Beton Katkı Maddeleri
Daha çok kış aylarında don olaylarının önüne geçmek için kullanılan priz hızlandırıcılar betonun donma çözülme reaksiyonlarının oluşma hızını azaltırlar. En çok kullanılan priz hızlandırıcı malzemeler lityum karbonat, kalsiyum klorit, sodyum nitrat ve kalsiyum nitrattır.
Priz ve kürlenme süresini azaltarak soğuk hava şartlarında avantaj sağlarlar.
Mineral Katkı ve Diğer Beton Katkı Maddeleri
Uçucu kül, silis dumanı, tras, granüle yüksek fırın cürufu gibi puzolanik özellik gösteren maddeler beton teknolojisinde kullanılan ince taneli mineral maddelerdir. Bu maddeler betonun işlenebilmesi, mukavemeti ve ekonomik olması gibi özelliklerini artırmaya yarar.
Diğer katkı maddelerini ise; korozyon önleyici, rutubet önleyici, su geçirgenliğini azaltıcı ve renklendirici olarak sıralayabiliriz.
Beton katkı maddeleri üzerine hazırladığımız içeriğimizi beğendiğinizi umut ediyoruz.
Güncel beton fiyatları hakkında bilgi almak için tıklayınız…
Bu Yazıyı Paylaş!