Diyafram Perde Nasıl Yapılır? Avantaj ve Dezavantajları

Diyafram perde duvar; 1950’ li yıllarda geliştirilen ve günümüzde yaygın olarak kullanılan derin temel çukuru kazı yöntemlerinden birisidir. Yeraltı su seviyesi yüksek, kendini tutamayan zeminlerde yanal yükleri taşır ve zemin geçirimsizlik perdesi olarak kullanılır. Ayrıca üst yapının taşıyıcı bir elemanı olarak da kullanılabilir.

Diyafram Perde Duvar Avantajları

Diyafram Perdenin Avantajları aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır.

Yapılacak perde yüksek rijitliğe sahiptir ve oluşacak deformasyonlar düşüktür.
Perde imalatı yapılacak alanda istenilen derinliğe kadar inilebilir.
Perde istenilen kalınlıkta yapılabilir.
Yanal zemin basıncını taşımak için yapılan perde istenirse daha sonradan kalıcı yapı elemanı olarak kullanılabilir.
Kazıklı temellerde kazık yerine kullanılabilir.
Perde kesitlerini küçültmek için istenirse ankrajlı sistem olarak tasarlanabilir.

Diyafram Perde Duvar Dezavantajları

Diyafram Perdenin Dezavantajları aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır.

Yapım süresi uzundur.
Ekonomik olarak maliyetli bir iştir.
İmalat için büyük ekipmana ihtiyaç duyulması ve bu ekipmanlar için yer ihtiyacı gereksinimi.
Zeminde büyük taşlar ve çakılların olması durumunda uygulanamaması.
Sıvılaşan kumlu tabakalarda imalatın yapımında zorlukla karşılaşılması.

İmalat esasları

Diyafram perde yapılması imalat aşamaları

Diyafram perde duvar, derin kazı yöntemlerinde düşey destek elemanıdır.

Standart hidrolik kazıcı kepçe 0.4 m ile 1.5 m arasında kazabilir, özel makineler ile bu kalınlık 3m’ye kadar çıkabilir.

İlginizi Çekebilir: Betonarme kuyu perde nedir? İmalat Esasları Nelerdir?

Hidrolik kazıcının standart boyu 2.5-3.4 m arasında değişir. Özel projeler için panel uzunluğu 4.3m’ye kadar çıkabilir.

150 m civarı derinliğe kadar diyafram perde duvar kazısı yapılabilir. İmalat esaslarına riayet edildiği zaman düşeyden sapma % 0.5 civarındadır.

Kılavuz Perde İmalatı

diyafram duvar kılavuz perdesi — Diyafram duvar kılavuz perdesi

Yapılacak kazının yatay ve düşeyde sapma olmadan yapılmasını gerçekleştirmek için proje lokasyonu dışında kazıcıya kılavuzluk etmesi için kılavuz perde imal edilir. Ayrıca diğer bir görevi, bentonit seviye değişimleri ve kepçenin hareketi ile yıkılması muhtemel kısımlara karşı koruyucu olmasıdır.

Diyafram duvar kılavuz perde içerisinde yapılır. Kılavuz duvarların cepheleri her zaman şakülünde, terazisinde ve pürüzsüz olmalıdır.

Kılavuz perdelerin kazısı kazıyıcı yükleyici bir makine ile yapılır. Sonrasında donatı, kalıp ve beton imalatları yapılır.

İki kılavuz perde arası mesafe, diyafram perde duvar kalınlığı ve 5 cm makinenin emniyetli çalışma payı toplamı kadar alınmalıdır.

Kılavuz Perdenin Faydaları

Diyafram duvarın istenilen aplikasyonda ve hizada yapılmasını sağlayarak projeye uygunluk sağlaması,
Referans noktaları ve kotların hassas bir şekilde gerçekleştirilmesi,
Bentonit için başlangıç rezervuarı,
Demir donatı ve stop-end boruları için destek görevi,
Göçmelere karşı destek görevi olması şeklinde sıralanabilir.

Diyafram Perde Duyar İçin Kazı Yapılması

Diyafram perde duvar panelleri

Diyafram perde duvar, 2.5-5 m’lik anolar halinde özel makinelerle yapılır ve parça parça imal edilen perdelerin birleştirilmesi ile meydana gelir. Parça olarak dökülen perdelere panel adı verilir.

Panel boyutları ne kadar fazla ise bağlantı nokta sayısı azalacak ve sızdırmazlık bakımından daha elverişli olacaktır. Fakat sadece bu konu panel boyutlarını belirlemede yeterli değildir. Zemin koşulları ve kazıcı ekipmanın boyutları da panellerin boyutlarını belirlemede etkendir.

Panellerin Boyutlarının Belirlenmesi

Kendini tutamayan gevşek zeminlerde 1.8-2.1 yatay uzunluktaki kısa paneller yapılır. Kendini tutabilen ve kayalık zeminlerde ise 9 m yatay uzunlukta paneller imal edilebilir.

İlginizi Çekebilir: DERİN KAZI YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Kazıcı Makinelerin Çeşitleri ve Özellikleri

Kazı yapan makinelerde, kazıcının kuyuya indirilişi kuleye bağlı halatlar ile, kelly kontrolünde veya halat kontrolünde sağlanabilir.

Halat kontrollü makinelerin kuyuya girişlerinde savrulmalarını ve kılavuz perdeye zarar vermelerini önlemek için kazıcı makinenin sabitleyici elemanları kılavuz perdeye kurulmalıdır.

Kelly kontrollü makinelerde Kelly’nin ağırlığının kazıcı elemana aktarılmasından dolayı sert zeminlerin kazılmasında avantajlıdır. Fakat maksimum kazı derinliği 50 m civarındadır.

Kazı yapan kazıcı makineler kova veya çift çeneli olabilir. Yumuşak zeminlerin kazısında kova tipi kazıyıcı, sert zeminlerde ise çift çeneli kazıcı tercih edilmelidir.

Kazıcı Makinelerin Çalışma Şekli

Kova tipi kazıcıların çalışma prensibi kovanın kanatlarının kapanması sonucu zeminde kesilen malzemenin kova içinde dolması ve dışarı çıkarılmasıdır. Kaya ve çakıllı zeminler için uygun değildir. Maksimum çalışma mesafesi 100 m civarındadır.

Anolar şeklinde dökülen panellerin bağlantı şekline göre kovalar kavisli ve köşeli olabilir. Panelleri bağlayan eleman boru şeklinde ise kavisli, düzlemsel ise köşeli kova seçimi uygun olur.

Çift çeneli kazıcıların çalışma şekli ise birbiri istikametinin tersinde dönen kesici başlıklar ile olur. Kesici başlıkların zemin içerisinde dönmesi ile zemin veya kaya malzemesi bentonit bulamacına karışır. İki kesici arasında bulunan pompa kesilen ve bentonit malzemeyi dışarı çeker. Bu olaya ters dolaşım adı verilir.

diyafram perde desender ünitesi — Desender ünitesi ve bentonit bulamacı dolaşımı

Ters dolaşım ile dışarı çıkarılan malzeme desender ünitesinde ayrıştırmaya tabi tutulur. Desender ünitesinde ayrıştırılan uygun bentonit bulamacı düz dolaşım ile tekrar kullanılmak üzere kazı çukuruna pompalanır.

Diyafram Perdenin Yapılması

Diyafram perde paneli imalatı; birbirini takip eden ve birincil-ikincil panel üretim yöntemi olarak 2 farklı şekilde yapılır.

Diyafram Perde Duvar Bağlantı Elemanları

Komşu panellerin birbirine bağlantısı dairesel stop-end borusu ve düzlemsel end-plate çelik kolonları ile gerçekleştirilir. Stop-end bağlantı şeklinde sızdırmazlık yüksektir fakat eğilme ve kesme kuvvetine karşı perdenin direnci zayıftır. Bu yüzden geçici diyafram perdelerde kullanılır. End-plate bağlantı elemanı kalın çelik plaklardan oluşur. Bu plaktan geçen birincil panelin donatısı ikincil panelle bindirme yapar. Eğilme momenti ve kesme kuvvetine karşı dirençlidir ve sızdırmazlık bakımından zayıftır. Kalıcı perdelerde kullanılabilir.

İlginizi Çekebilir: Kazıklı perde imalatı - Fore kazık perde

Kafes Donatıların Hazırlanması ve Yerleştirilmesi

Diyafram perde duvar projesine uygun olarak kazıldıktan sonra her panel için önceden hazırlanmış kafes sistem çelik donatı, vinç vasıtası ile kuyuya indirilir ve askıya alınır. Tremi borusunun serbest hareketi için kafesin üstünde yeterli miktarda çalışma boşluğu bırakılır.

Vinç Çeşitleri Özellikleri ve Kullanım Alanları

Sızdırmazlığın Sağlanması

Anolar halinde dökülen paneller arasında rijitlik ve su sızdırmazlık boyunu artırmak için boru biçimindeki stop-end boruları tabana kadar ilave edilerek indirilir. Betonlama yapıldıktan sonra, beton prize geçtikçe özel pompalarla yukarı çekilir.

Diyafram Perde Duvar Betonlanması

Diyafram perdenin betonlanması işlemi bentonit testlerinin olumlu çıkması sonrası yapılır. 25 – 35 cm arasında çapları değişen tremi boruları vasıtası ile betonlanır. Betonlama tamamlandıktan sonra beton prizini alırken stop-end borusu kuyudan dışarıya alınır. Benzer işlemler diğer komşu paneller için de uygulanarak diyafram perde duvar meydana getirilir.