Tuğla nedir, tuğla çeşitleri, tuğlanın tarihi, özellikleri, kullanım alanları , avantajları ve gazbeton ile arasındaki farkları kıyaslama yaparak size bilgi vermeye çalışacağız.
Tuğlanın tarihi çok eski tarihlere dayanmaktadır. İnsanlar evlerinin yapımında farklı malzemelerden yapılmış tuğlalar kullanmıştır. M.Ö. 4 yüzyılda Babil Kulesi pişmiş tuğla ile yapılmıştır. Babil kulesi tuğla ile evlerin inşası haricinde yapılmış ilk endüstriyel yapıdır. Babil kulesinin yapımında 85 milyon adet tuğla kullanılmıştır. Bu rakam günümüzde gelişmiş 5-6 fabrikanın yıllık üretimi kadardır. Tuğla endüstrisi ve üretimi açısından Babil Kulesi önemli bir semboldür.
Romalılar tuğla üretiminde ilk standartları getirmişlerdir ve bu işin ticaretini yapmaya başlamışlardır. Daha ileriki Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde mimari yapıların ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.
Ülkemizde Cumhuriyet döneminde ise Marmara ve Ege bölgelerinde yabancı girişimcilerle birlikte ilk tesisler yapılmıştır. İlerleyen dönemlerde yerli girişimciler sektördeki gelişmeleri yakalamış yerli makinelerle yapılmış imalathaneler açmıştır.
Tuğla Nedir?
Tuğla, harç ile biribirine tutturularak duvar inşasında kullanılan, pişmiş veya kurutulmuş kil bazlı topraktan elde edilen yapı malzemesidir. Yapı malzemeleri dendiğinde bu sektörün içinde olmayan kişiler için bile ilk akla gelen inşaat malzemesidir.
Tuğlanın Üretimi
Tuğlanın üretim aşamaları;
- İmalatta kullanılacak tuğlanın hammaddesinin hazırlanması
- Hamur haline getirilen malzemenin şekillendirilmesi
- Kurutma işlemi
- Fırınlarda pişirilmesi
- Ambalajlanması ve sevk edilmesi
olarak sıralanabilir.
Hammaddenin Hazırlanması
İmalatta kullanılacak olan killer; rutubetli, plastik kıvamda, kuru veya kayaç olarak doğada farklı hallerde bulunabilirler. Bundan dolayı farklı özelliklerdeki killer fabrikalarda ön hazırlık işleminden geçirilir. İstenilen boyut, özellik ve homojenlik sağlanır. Hammaddenin işlenebilir hale gelmesi için önce öğütme işlemine tabi tutulur. İri taş, yabancı maddeler makinelerde ayıklandıktan sonra istenilen dane çapına kadar öğütülerek küçültülür. Homojen bir kil hamuru elde etmek için öğütülen kile azar azar su ilave edilerek plastik kıvama gelmesi sağlanır. Direnç kazanması için elde edilen yoğrulmuş çamur dinlendirilir.
Hamur Haline Gelen Malzemenin Şekillendirilmesi
Hamur haline getirilen malzeme tuğla çeşidine ve kullanım amacına göre farklı şekillendirme yöntemlerinden geçirilir. Şekillendirme yöntemlerini presleme, extruder ve kalıplama olarak sıralayabiliriz. Harman tuğlası imal edilmesinde kalıplama yöntemi, kiremit yapımında ise presleme yöntemi kullanılır. Extruder yani vakum pres yönteminde ise hazırlanmış hamurun havası vakumla emilmekte ve plastik hale gelmesi sağlanmaktadır. Havası emilen malzeme helezonlar vasıtası ile itilerek extruder ağzındaki ağızlık aracılığı ile iki boyutlu şeklini alır. Vakum pres makinesinde bantlarda ilerleyen şekillendirilmiş malzeme ince tellerle kesilerek istenilen ölçülere getirilir.
Kurutma İşlemi
Kurutma işlemi doğal ve suni olmak üzere 2 farklı şekilde yapılır.
Doğal kurutma
Vakum pres makinesinden ıslak olarak çıkan malzeme kurutma sehpalarına belli düzenlerde dizilerek atmosferdeki ısı enerjisinden faydalanılarak kurutulması amaçlanır. Kurutma işlemi açık veya kapalı alanlarda yapılabilir. Kurutma işlemi doğal olarak yapıldığı için ek bir maliyet gerektirmez. Bunun yanı sıra kurutma için geniş alanlara gereksinim duyulması, kurutma işleminin uzun sürmesi, hava şartlarına bağlı olması, yeterli kontrolün sağlanamaması ve işçiliğin fazla olması gibi dezavantajlı yönleri bulunmaktadır.
Suni kurutma işlemi
Kurutma odaları veya tünellerde ek bir enerji ile ısı ve hava akımının fazlalaştırılması ile yapılır.
Fırınlarda Pişirilmesi
Kurutma işleminden sonra malzeme fırınlarda 850-950 °C arasında pişirilir. Kil hamurunun pişmesi sonucu elde edilen tuğla; sert, şekil değiştirmeyen, belli bir mukavemete ve renge sahip bir yapı malzemesidir. Pişirme işleminde hoffman ve tünel fırın kullanılır.
Ambalajlanması ve Sevk Edilmesi
Pişirme fırınlarından çıkan malzeme soğuduktan sonra ambalajlanır ve kamyonlar ile imalat yapılacak şantiye alanına sevk edilir.
Tuğlanın Özellikleri
- Kil ile suyun karışımdan oluşur.
- Kil ile suyun karışımı olan balçık kalıplara dökülür ve yüksek sıcaklıklarda pişirilir.
- Doğal bir malzemedir ve kanserojen maddeler içermez.
- İnşaatta, şantiyelerde yapı malzemesi olarak kullanışlıdır ve ekonomiktir.
- Dünya tarihinin en eski yapı malzemelerindendir.
- Kullanım amaçlarına göre pek çok çeşiti ve aynı zamanda oldukça geniş bir kullanım alanı vardır.
- Her tür tuğlanın yapı malzemesi olarak kullanımında birbirlerine yapışmaları gerekli olduğu için harç da gerekir.
- TS 1261 ve TS EN 771-1 standartlarına uygunluk ise şarttır.
Tuğla Çeşitleri ve Kullanım Alanları
Yatay ve düşey delikli tuğla farkı ve tuğla çeşitleri aşağıda sıralanmıştır.
Yatay Delikli Tuğla Çeşitleri
Tuğla çeşitlerinden birisi olan yatay delikli tuğlaların taşıma özellikleri yoktur. Bu nedenle yapılarda yalnızca dış duvar örmede ve aynı zamanda iç duvarlar için kullanılabilirler. Bir diğer ismi ise makine tuğlasıdır.
Düşey Delikli Tuğla Çeşitleri
Düşey delikliler taşıma özelliğine göre alt maddelere ayrılırlar. Taşıyıcı özellikte olan (HD) ve taşıyıcı özellikte olmayan (LD) olmak üzere iki çeşit olarak üretilirler. Yığma yapılarda taşıyıcı özellikteki tuğlalar aranırken, dış duvar imalatlarında taşıyıcı olmayan yani LD tuğlalar kullanılmaktadır.
Asmolen
Tuğla çeşitleri arasında asmolen tuğlalar binalarda oldukça iyi ısı ve ses izolasyonu sağlar. Asmolen tuğlalar, dolgu betonlarına göre 4 kat daha hafiftir. Yanmaz özelliktedirler.
İzo Tuğla
Bir diğer izolasyon tuğlası çeşidi de izo tuğladır. Çok iyi ses ve ısı yalıtımı sağlayan izo tuğlalar, yapılarından ötürü birbirlerine daha iyi ketlenerek ısı köprüsü oluşumunu engellerler ve harçtan tasarruf edilmesini sağlarlar. İzo tuğlaların basınç dayanımı da diğer tuğlalara göre iyidir.
Baca Tuğlası
Baca yapımında kullanılan tuğla tipidir. Bacaların, baca tuğlası ile inşa edilmesi ile baca etkinliği daha iyi olur, is ve duman tuğla aracılığıyla sızmaz. Bu tip baca tuğlaları yüksek ısıya karşı da dirençli oldukları için ısıyla birlikte çatlamalar olmaz, 600 santigrat dereceye kadar dayanıklıdırlar.
Cam Tuğla Çeşitleri
Tuğla çeşitleri arasında özellikle dekorasyon işlerinde karşımıza sıklıkla çıkan cam tuğlalar, dış cephe-iç cephe olarak pek çok kaplama işinde, bahçelerde peyzaj işlerinde olmak üzere kullanılabilir. Yarı saydam ışık geçirir özelliği ile kapama yapılan bölgenin karanlık olmasını engeller ve estetik durur. Balçık bazlı tuğlalara göre fiyatları elbette ki yüksektir.
Dekoratif Tuğla
Dekorasyon işlerinde iç ve dış kaplama olarak, peyzaj düzenlemelerinde kullanılırlar. Taşıma özellikleri yoktur.
Ateş Tuğlası
Endüstriyel alanlarda kullanılan malzeme tipidir. Yüksek ısı dayanımı vardır. Daha ayrıntılı bilgi için Harman Tuğla (Ateş Tuğla)
Tuğla Kullanımının Avantajları
- Eski ve bilinen bir yapı malzemesidir.
- Doğaldır, kanserojen madde içermez.
- Bileşeni kil ve su olduğu için üretimi zor değildir.
- Tesisat işlerini kolaylaştırır.
- Oldukça ekonomiktir.
Gazbeton nedir?
Sektörde sıklıkla “Ytong” olarak anılan gazbeton hacimce %85 hava dolu gözeneklerden oluşur, ismi de buradan gelir. “Ytong” ise bilinen bir gazbeton markasıdır. Gazbeton ölçülerinde değişkenlik sadece kalınlığıdır, yükseklik ve uzunluk her zaman sabittir.
Gazbeton Kullanımının Avantajları
- Gazbeton, adından da bildiğimiz üzere hava içeriği yüksek bir yapı malzemesidir ve bunun getirdiği en büyük avantaj hafif olmasıdır. Yapıya binen yük azaldığı için, deprem emniyeti, yapı maliyeti ve işçilik gibi pek çok alanda avantajlar sağlar.
- Isı izolasyonu konusunda diğer tüm geleneksel tuğla çeşitlerine karşı üstünlük sağlar.
- Delme, kesme, vidalama işlemleri çok daha kolay bir şekilde yapılır.
- Hacimce geleneksel tuğlalara göre daha büyük olduğu için aplikasyonu hızlıdır.
- Yüzeyi daha düz ve pürüzsüz olduğu için sonraki işlerde kolaylık sağlar, düzeltme gerekmez.
Tuğla ile Gazbeton Arasında Nasıl Seçim Yapılabilir?
Geleneksel tuğla ve gazbeton maliyet, imalat hızı ve kalite gibi konularda birbirlerinden ayrılırlar. Satın alımda geleneksel tuğla ucuz gözükse dahi diğer etkenler ( işçilik, harç maliyeti) düşünüldüğü zaman gazbeton daha uyguna gelebilmektedir. Önceliğin maliyet olduğu durumlarda detaylı maliyet analizi ile karar vermek en doğru olandır.
Özetlemek gerekirse, tüm bu etkenler ile birlikte düşünüldüğünde ciddi fiyat farkları çıkmamaktadır ve performans ve hız olarak bakıldığında eğer kullanım alanınız uygunsa gazbeton çok daha iyi bir tercih olacaktır.
Bu Yazıyı Paylaş!