Dilimize Fransızcadan geçen (aslı “tâcheron”) taşeron kavramı, bir işi veya işin bir kısmını ifa eden yüklenici anlamına gelmektedir. Taşeronlar, sıklıkla projelerin bir kısmında vazife görmeleri için yükleyici tarafından tutulmaktadır. Bunlar belirli bir alanda uzmanlaşmış kişi veya firmalar olabilir.
Alt işveren, alt işletici veya tali işveren şeklinde de isimlendirilen, işverenin -yapılacak iş doğrultusunda- sözleşmesinde yer alan bütün yükümlülükleri yerine getireceğini beyan ederek anlaşma imzalayan yüklenicidirler. Genel bir projede belirli bir işi yapmak ereğiyle ana müteahhit tarafından kiralanmaktadırlar. İnşaat mühendisliği ve yapı alanlarında taşeronlar yaygın olarak iş yapmaktadırlar. Ancak günümüzde birbirinden farklı alanlarda da taşeronların faaliyetleri artmıştır.
BİRİM FİYAT ANALİZİ – İHALELERDE TEKLİF VERME
Taşeron Faaliyetlerinin Rağbet Görmesinin Sebebi
Taşeron firma ve taşeron işçi nedir
Projelerin mali yükünü azaltmak ve riskleri minimize etmek maksadıyla taşeron kiralama işlemi sıklıkla yapılmaktadır. Böylece taşeronlar sayesinde genel müteahhit iş yükünü azaltarak oluşabilecek zararların önüne geçmektedir. Ve hizmet kalitesini de artırmış olur. Sistemin yararlarından biri de belli başlı konularda uzmanlaşma imkanı tanıması olarak görülmektedir.
Ucuz işçilik sağlayarak rekabet ortamı oluşturmaktadır. İnşaat işlerinde konutların elektrik, mekanik, kaba ve ince işler, mobilya, peyzaj, doğrama, dış cephe, duvar ve döşeme kaplamaları gibi işlerin çoğunluğunun yapımı yükleyiciler tarafından farklı firmalara devredilmektedir. Bu işleri üstlenen yükleyiciler, taşeron firma ve bu alanda çalışan kimseler ise taşeron işçiler olarak isimlendirilmektedir.
Yardımcı İşleri Yürütebilme Kolaylığı Sağlamaktadır
İşçilerin çalışmaları, yaptıkları işin niteliği yönünden asıl ve yardımcı iş olarak ikiye ayrılmaktadır. Mesela işi karayolları yapmak olan bir kurumun asıl işi yol yapımıdır. Ancak bu yol yapım işleminin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için birtakım yardımcı hizmetlere gereksinim duyulmaktadır. Yemek hizmetleri, güvenlik hizmetleri vb. gibi hizmetler, yardımcı hizmetlere örnek olarak gösterilebilir. Yardımcı işlerin muaveneti (yardımı) ile asıl işler icra edilebilmektedir.
Firmalar ve kamu kurumları da yardımcı işleri yürütebilmek için ihtiyaç duydukları çalışanlara sahip olmadıkları zaman veyahut asıl işleri yaparken uzmanlık gerektiren ve teknik desteğe ihtiyaç duyulan zamanlarda da taşeronlardan hizmet almaktadır.
İnşaat Projelerinde Faydalanılmaktadır
İnşaat sektöründe taşeron firma ve işçi kullanımı
Her alanın kendine göre bir terminolojisi bulunmaktadır. İnşaat alanında da sıklıkla kullanılan taşeron kelimesi, günlük yaşamda insanların karşısına çıkan ve anlamı pek bilinmeyen ya da bilinse de eksik olarak öğrenilmiş terimlerden biridir. Günümüzde taşeron nedir, taşeron firma, taşeron işçi ne demektir soruları internet aleminde sıklıkla aratılan konular arasındadır. Bu kavram, hataen fason veya yan sanayi kavramları ile karıştırılmaktadır.
Halbuki aralarında temel farklılıklar bulunmaktadır. Taşeron, herhangi bir firmanın işçilerinin bir başka firmanın üretim mekanında, çalışma sahasında kendilerine tevdi edilen işin bir kısmını veya tümünü yapması demek iken, fason işi ise bu işlerin tamamının kiralanan firmanın üretim mekanında yapılması demektir. Kendi içinde iç ve dış taşeron olarak ikiye ayrılmaktadır. İç taşeron ana firma ile devamlı çalışan firmalardır.
Taşeronlar malzemenin uygulanma aşamasından, işçilerin denetimine kadar bütün sorumluluğu deruhte etmektedir. Taşeronlar projelerin yükümlülüklerini yerine getirmek ve kontrol etmek ile vazifelidir. Böylece inşaat sahalarında herhangi bir soruna mahal vermeden çalışmalar titizlikle yürütülebilir.
Yükleyici ve yüklenici firmalar arasında da temel farklar vardır. Yükleyici firmalar proje aşamalarını yürütürler, keşif çalışmalarında bulunurlar, zeminin belirlenmesi ve ilgili hesaplamaların yapılması gibi işleri yapmaktadırlar. Yüklenici ise yapılan çalışmaların projeye muvafık bir biçimde ilerlemesi ve gerekli malzemelerin temin edilmesi ve işlemlerin denetlenmesi gibi görevleri yerine getirmektedir ki bunlara taşeron adı verilmektedir.
Taşeronlar da bir firma hüviyetinde olduğu için diğer firmalar gibi belirli haklara sahiptirler ve belirli yükümlükleri vardır. Örneğin taşeronlar sağlıksız bir çalışma ortamı oluşturamazlar. Böyle ortamın oluşmaması için gerekli önlemlerin alınması ve tespiti halinde durumun düzeltilmesi yükleyici firmaların sorumluluğundadır.
Taşeron işçiler zamanımızda birçok işte istihdam edilmektedir. Pek çok şirket tarafından yardımcı vazifelerde kullanılmaktadırlar. Asıl iş sahiplerinin taşeron işçi kullanmasının temel sebeplerinden biri; işçilerin sigorta, sosyal imkan vb. gibi masraflarından fariğ olmayı istemeleridir. Böylece daha fazla kâr elde etmektedirler.
Tabii bu sömürülmeye açık bir konu olduğundan taşeronların konusu sık sık gündeme tartışmalar eşliğinde gelmektedir. O yüzden taşeron işçi konusunda çalışma şartlarının iyileştirilmesi, tanımının tam olarak yapılması gibi meseleler mevzubahis edilmekte ve bu sorunların hal olması istenmektedir.
