Cam nedir? Cam nasıl Yapılır? gibi soruların cevabını arıyorsanız, bu sayfada sizlere teknik detaylara girmeden amiyane tabirle “halk dilinde” anlatmaya çalışacağız.
Öncelikle şunu belirtmekte fayda var. Camı eşsiz kılan en önemli özelliklerinden birisi saydamlığıdır. Öyle ki evlerimizin pencereleri ve otomobiller için olmazsa olmaz bir malzemedir. Çünkü hem dış ortamla irtibatı kesiyor hem de görünmüyor. O halde cam için şu ifade kullanılabilir: Görünmez Mucize!
Bu kısa açıklamanın ardından konumuza girecek olursak; cam, en kaba tabirle: kum, kireç ve soda maddelerinin bileşimiyle oluşan saydam bir malzemedir.
İster inanın ister inanmayın, kum yaklaşık olarak 1715 ˚C’ye kadar ısıtıldığında erimeye başlar. Bu oldukça ilginç bir bilgidir. Hatta eriyip akışkan haline gelen kumu soğutursanız basit bir cam bile elde edebilirsiniz. Tabii bu işlemler uygun fırınlarda yapılabilir, ev ortamında yapılamaz.
Yeri gelmişken sizlere konuyla ilgili şu örneği verebiliriz: 1945 yılında ABD atom bombasıyla ilgili son test çalışmalarını yapıyor. Ürettikleri prototip atom bombası örneğini New Mexico çölünde test ediyorlar. Patlama sonrası ortaya çıkan muazzam ısı enerjisiyle birlikte çöldeki kum tanecikleri cam parçacıklarına dönüşüyor.
1700 ˚C sıcaklık demek olağanüstü bir enerji harcanması demektir. Camın üretimi ticarileştikçe büyük fabrikalar maliyeti düşürmek amacıyla kumun erime noktasını düşürme arayışlarına başlamışlar. Bu araştırmalar sonucunda kuma, soda ilave ederek erime noktasını 1715 ˚C’den — 1560 ˚C’ye kadar düşürmüşler. Düşürmüşler düşürmesine ama ortaya başka bir handikap çıkmış: soda suda çözünüyor. Bu ne demek biliyor musunuz? Sadece kum ve sodadan oluşan bir cam ürettiniz ve bu cam suda eriyor.
Araştırmalar devam ettikçe kum ve soda ikilisinin yanına kireç ilave edilmiş. Kireç maddesinin buradaki görevi, sodanın suda çözünüyor olmasının önüne geçmek. Böylelikle günümüzde dahi kullanılan cam malzemesi için bu muhteşem üçlü elde edilmiş: kum-kireç-soda.
Özetleyecek olursak: Kum, soda ve kireç birlikte yaklaşık 1560 ˚C’ye kadar ısıtılıp eritilir; daha sonra soğumaya bırakılır. 800 ˚C’ye dek soğutulunca kaplara dökülüp sekil verilir.
Şimdilik bu üç maddenin camın üretimi için zorunlu maddeler olduklarını öğrendik. Cama değişik renkler verebilmek mümkün. Ayrıca dayanımını artırarak kırılmazlık özelliği kazandırmak ya da kumlama tekniğiyle dekoratif görünümler yaratmak da pek tabii mümkündür.
Cam Nasıl Yapılır?
Üretim Aşamaları
1. Karışım hazırlanır. Kum, Soda ve Kireç. (Varsa yan maddeler)
2. Hazırlanan karışım fırına atılır.
1560 dereceye kadar ısıtılarak erimesi sağlanır.
Böylelikle karışım akışkan bir hal alır.
3. Akışkan hale gelen karışım topaklar halinde çıkarılır.
4. Kalıplara dökülerek şekil verilir.
Kalıp yerine bazı cam sanatı ustaları üfleme metodu ile
cama istedikleri şekli vermektedirler.
Bu Yazıyı Paylaş!