Betonda Çiçeklenme Nedir?
Betonda beyaz lekeler olarak karşımıza çıkan ve inşaat hakkında sıkça aratılan kavramlardan birisi olan betonda çiçeklenme oluşumu, basitçe, beton yüzeyinde çözülebilir tuz birikimidir. Çimentonun hidratasyonuyla birlikte oluşan kalsiyum hidroksitin (Ca(OH)2), betonda bulunan ya da sonradan dışarıdan gelen tuzlar ile zamanla yüzeye çıkıp beton yüzeyinde beyaz lekeler bırakmasıdır. Betonun gözenekli yapıda olması sonucunda içine giren su ile birlikte bu tuzlar yüzeye taşınır. En çok merak edilen konu ise çiçeklenmenin dayanıma olan etkisidir. Bu konuda çiçeklenmenin yalnızca estetik olarak kötü olduğunu ve dayanıma önemli bir etkisinin olmadığını söyleyebiliriz.
- Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2O
Tepkimede de görüldüğü üzere su ile birlikte yüzeye gelen kalsiyum hidroksit, havada bulunan karbondioksit ile tepkimeye girerek kalsiyum karbonatı oluşturur. Bu oluşum beton yüzeyinde beyaz lekeleri bırakır.
Betonda Çiçeklenme Neden Oluşur?
- Betonda çiçeklenme sorununda, betonun gözenekli yapısı büyük rol oynar ve beton karışımda su/çimento (w/c) ‘nun yüksek oranda olması betonun daha gözenekli yapıda olmasına neden olur ve bu tip betonda tuz-su çözeltisi daha rahat hareket ederek, yüzeye ilerleyebilir.
- Yapılmış olan drenajın yetersiz olması veya hiç yapılmamış olması.
- Betonun yapısında kullanılan malzemelerin çözülebilir tuzlar içermesi de çiçeklenmeye neden olabilir.
- Betondaki gözeneklerin yanı sıra çatlaklar ve imalat hataları da bu tuzların yüzeye çıkması için yol görevi görür. Çatlakların onarımının erken dönemde yapılması gerekir.
- Kullanılan sıvıların kireç içerikli olması da bir diğer etmendir.
Betonda Beyaz Lekeler Tehlikeli Midir?
Betondaki bu reaksiyon ile birlikte oluşan beyaz lekelerin en büyük sonucu estetik problem yaratmasıdır. Estetik kaygı taşıyan yapılarda önlem alınmalı ve eğer oluştuysa giderme yolları denenmelidir.
Bu beyaz lekeler beton dayanımına önemsenecek bir zarar vermezler.
Betonda Çiçeklenmeyi Önleme Yolları Nelerdir?
- Beton karışımında ve kürleme suyunda deniz suyu kullanılmamasına dikkat edilmelidir.
- Betonda beyaz lekelerin en çok göründüğü bölgeler gözenekli olan bölgelerdir. Betondaki bu gözenekli yapının dezavantajını azaltmak adına su yalıtım katkı malzemeleri betona eklenebilir.
- Çimento seçiminde içeriğindeki alkali miktarının az olmasına dikkat edilebilir.
- Mümkün olduğu ölçüde betonda kullanılan malzemelerin düşük tuz içeriğinde olmasına dikkat edilmelidir.
- Puzolanik katkılar ve kalsiyum hidroksit azaltıcı katkılar da beton karışımında kullanılarak çiçeklenme olasılığı büyük ölçüde azaltılabilir.
- Yapıdaki drenaja dikkat edilmelidir.
- Beton sıkıştırma işlemi dikkatli yapılarak geçirgenlik azaltılmalıdır.
- Betonda çatlak oluşumu gözlendiği an müdahale edilmeli ve onarımı yapılmalıdır.
Betonda Çiçeklenme Nasıl Giderilir?
Alınan veyahut alınmayan tüm önlemler sonucunda betonda beyaz lekeler yine karşımıza çıkıyorsa çiçeklenme oluşan yüzey aşağıdaki adımlar ile çiçeklenmeden arındırılır:
- Betonda çiçeklenme oluşmuş olan yüzey öncelikle tazyikli su ve sert bir fırça ile fırçalanarak arındırılmaya çalışılmalıdır.
- Kuru veya ıslak fırçalama sonucunda geçmeyen betonda beyaz lekeler var ise, 1:10 oranında seyreltilmiş olan hidroklorik asit çözeltisi ile temizlenebilir. Eğer beton renkli ise asit daha da seyreltilerek (1:50 olacak şekilde) kullanılmalıdır. Fazla asit konsantrasyonu kullanmak betonda doku kaybı ve renk değişimlerine sebebiyet verebilir.
- Bazı yüzeylerde kumlama işlemi de çiçeklenme için çözüm olabilir fakat bunun beton yüzeyini pürüzlendireceği unutulmamalıdır.