Bu yazımızda slump deneyi (slamp) (çökme) nasıl yapılır ve kullanılan malzemelerin neler olduğu hakkında bilgi vereceğiz.
SLUMP (ÇÖKME) DENEYİ
Şantiyeci olanlar bilir. Taze beton şantiyeye gelir, döküm işlemi başlar ve hemen peşinden betonun kıvamıyla ilgili şikâyetler işçiler tarafından dile getirilir. Genellikle betona su ya da kimyasal katkı maddeleri karıştırılarak beton daha akıcı hale getirilmeye çalışılır. Şantiyede ki bu tür yaklaşımlar betonun dayanımını doğrudan etkileyeceği için şantiyeye gelmiş hazır betona kişisel isteklere göre su vermek ya da bir kimyasal karıştırmak tamamen yanlıştır.
Slump Nedir?
Bu küçük başlangıçtan sonra gelelim SLAMP’ a, aslında Slamp kelime anlamı olarak çökmedir ve betonun kıvam ölçüsünü belirlemek amacıyla yapılan bir deneydir.
Slump deneyi önemi
Slump deneyinin önemi inşaat sektöründe büyüktür çünkü betondan beklenen üç önemli fonksiyon vardır. Bunlar işlenebilirlik dayanım ve dayanıklılıktır. İşlenebilirlik, taze betonun kalıplara doldurulurken ortam şartları da dikkate alınarak kolayca doldurulmasını ve yerleştirilmesini ifade eder. Slamp deneyi taze betonun işlenebilirliğini anlamamıza yardımcı olur.
TS EN 206 – 1 (Beton- Bölüm 1: Özellik, Performans, İmalat ve Uygunluk)’e göre S1, S2, S3, S4 ve S5 olmak üzere beş adet kıvam sınıfı vardır.
Tablo: 1.1
| Sınıf | Çökme (mm) |
| S1 | 10-40 |
| S2 | 50-90 |
| S3 | 100-150 |
| S4 | 160-210 |
| S5 | ≥220 |
Kıvam sınıfları Slamp (Çökme) deneyi yardımıyla belirlenir. Santralden çıkan taze betonun şantiyeye ulaşma süresi ve hava sıcaklığı gibi etkiler kıvamın değişmesine yol açar. Böyle bir durumda yukarıda keyfi olarak yapılmasının yanlış olduğunu belirttiğim, kimyasal katkı ilave edilerek betonun kıvamı dengelenir.
Her deneyde olduğu gibi Slamp deneyinin yapılması da bir standarda bağlıdır TS EN 12350-2 Taze Beton Deneyleri Bölüm 2’ de belirtilen tarif uygulanarak deney işlemi gerçekleştirilir.
Yine aynı standartta deney yapılırken kullanılacak malzemeler aşağıdaki gibi sıralanmıştır.
Slump Deneyi için kullanılacak cihazlar;
1. Kalıp
2. Sıkıştırma(şişleme) çubuğu
3. Huni doldurma başlığı
4. Cetvel
5. Taban plâkası/yüzeyi
6. Tekrar karıştırma kabı
7. Kürek (Kare ağızlı)
8. Nemli bez
9. Kepçe (yaklaşık 100mm genişlikte)
10. Kronometre veya saat
Deney yapılmaya başlamadan önce taze betondan alınacak numune EN 12350-1 1999’a uygun olarak alınmalıdır.
Slump deneyi nasıl yapılır?
Kalıbın iç yüzeyi ile taban plakası yüzeyde serbest su kalmayacak şekilde nemlendirilir.
Huninin geniş tarafı alta gelecek şekilde taban plakasının üstüne yerleştirilir ve ayak basma yerlerine sıkıca basılır.
Beton üç tabaka halinde huniye doldurulur ve her doldurma işleminden sonra 25 defa şişlenerek sıkıştırılır.
İkinci ve üçüncü tabakalar şişlenirken sıkıştırma çubuğu bir alt tabakaya 2-3 santimetre girecek kadar sokulmalıdır.
Sıkıştırma işleminin tamamlanmasından sonra, kalıp üst seviyesinden taşan fazla beton mala yardımıyla sıyrılıp alınmalıdır ve yüzey tesviye edilmelidir.
Kalıp tutamaklarından tutularak 5-10 saniye içerisinde dik bir şekilde sabit bir hızla çekilerek alınmalıdır.
Tüm deney işlemi kalıbın doldurulmaya başlanmasından alınmasına kadar 150 saniye içerisinde tamamlanmalıdır.
Kalıbın alınmasından hemen sonra, kalıp üst yüzey seviyesi ile çöken beton kütlesinin en yüksek noktası arasındaki çökme mesafesi (h) ölçülerek kaydedilmelidir.
Bulunan değer en yakın 0,5 cm ye yuvarlatılır.
Bu sonuç bize betonun çökme değerini yani slampını verir. Bu değer beton kıvam sınıfının belirttiği değerler arasında olmalıdır.
Bu Yazıyı Paylaş!