Topografya kelime kökenine bakıldığında bir kara parçasının anlatımı anlamına gelmektedir. Etimolojik kökeni Yununcaya dayanmaktadır. Yer anlamına gelen “topos” ve yazmak anlamına gelen “graphein” kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuştur. 17. Yüzyıldan bu yana hassas ölçümlerin yapıldığı bilinmektedir.
Mühendislikte Topografya
Mühendislikte topografya belli bir alanın detaylı bir şekilde ve tüm özellikleriyle gösterilmesi anlamına gelmektedir. Ayrıca bu gösterimin doğru ve kusursuz bir şekilde yapılabilmesi amacıyla hesaplama ve çizim aşamalarının tamamını kapsayan dala verilen isimdir.
Topoğrafyanın bilinmesi ve doğru bir şekilde yapılabilmesi mühendislik yapılarının araziye sorunsuz bir şekilde uygulanabilmesi açısından en önemli gereksinimler arasında yer almaktadır. Gerek bina gerekse de yol ya da baraj gibi büyük mühendislik yapılarının araziye uygulanabilmesi topografya sanatının bilinmesine bağlıdır.
Topografya ile ilgili çalışmalarda kullanılan temel ölçüm aletleri arasında takeometre, nivo, teodolit, total station sayılabilir.
Bununla birlikte jeolojide, yeryüzü biçimlerini daha iyi anlamak, planlama yapabilmek ve tektonik faaliyetler üzerine bilgi edinebilmek amacıyla faydalanılır.
Dağcılar ve çeşitli doğa sporları ile ilgilenenler ise güzergahlarını tespit edebilmek ve patikaları bulabilmek amacıyla topografyadan faydalanırlar.
İlginizi Çekebilir: Yaya ve Bahçe Yürüyüş Yolu Nasıl Yapılır?
Topografik Harita Nedir?
Topografik harita belirli bir alandaki yükseltileri, eşyükseklik eğrilerini ve yerleşim isimleri gibi bilgileri taşıyan haritaya verilen isimdir. Bu haritada arazinin fiziksel yapısıyla üzerine bilgiler veren çeşitli renkler yer alır.
Topografya ve topografik harita birçok bilim dalında önemli bir yer teşkil etmektedir. Bu bilim dalları arasında mühendislik, jeoloji, dağcılık, iklim bilimcilik ve gökbilim sayılabilir. Bununla birlikte bu haritaları doğru bir şekilde okuyabilmek için bilgi sahibi olunması gerekir. En temel bilgi ise haritadaki renklerin anlamlarını bilmekten geçmektedir.
Haritalarda renklerin anlamları şu şekildedir;
- Su kaynakları mavi renk ile gösterilir. Mavinin koyuluğu ve açıklığı ise su kaynağının derinliğini ifade eder.
- Siyasi sınırlar kırmızı renkle ifade edilir. Ayrıca ana yollarda da yine bu renk kullanılır.
- Haritalarda insan yapıları siyah renk ile gösterilir. Binalar, yollar ve çeşitli yapılar buna örnek gösterilebilir.
- Bu haritalarda yükseltiler ise kahverengi ile gösterilir. Kahverengi ne kadar koyu ise yükselti de o ölçüde fazladır. Rengin açılması ise yükseltinin azaldığını ifade eder.
