Subasman; Fransızca bir terim olan “soubassement” kelimesinden Türkçe’ye geçmiştir. Yapı eteği, oturmalık veya üst temel gibi anlamlara gelmektedir. Subasman, bir yapıda zemin kotu ile toprağa gömülmeyen açıkta kalan kısmı ifade etmektedir.
Subasman; yapıyı nem, yağış gibi dış etkilerden korumak ve zemin seviyesini doğal zeminden yüksekte tutmak için yapılır. Kelime anlamı olarak su baskınlarını önlemek amacıyla yapıldığını çağrıştırsa da tek amacının bu olduğu söylenemez. Doğal zeminden yüksekte yapılan binanın yağış etkisi ile oluşacak su baskınlarından korunmasında yardımcı olabilir ama tek başına yeterli değildir.
Su baskını olan binaların pek çoğunda subasman olduğu düşünülürse ne demek istediğimiz anlaşılabilir. Sub. yüksekliği doğal zemin ile aynı seviyede olabileceği gibi en fazla 1,20 m kadar yüksekte de yapılabilir. Yani her yapıda olma zorunluluğu yoktur.
Yapının oturduğu arsaya, doğal zeminin eğimine ve yapının kullanım amacına göre değişiklik gösterebilir. Tüm bina etrafı boyunca tek bir sub. yüksekliği olduğunu da düşünmek hatalı olur. Arazinin yapısına göre değişken ölçülerde yükseklikler çıkabilir.
Subasman Kotu Ne Demektir?
Subasman kotu üstteki resimde de gösterildiği gibi yapının zemin katının taban kotudur. Ya da diğer bir deyişle zemin döşeme tabakasının üst kotudur.
Yönetmeliğe göre yapıya ait imar planında aksi belirtilmediği sürece +0.00 kotunun altına düşmemeli, +1.20 m kotunun üzerine de çıkmamalıdır. + 0.00 olması durumunda toprak zemin tabaka ile aynı kotta olduğu anlamına gelir. Zemin döşemesinin toprak zeminden yüksekte olması durumunda binanın giriş kısmına merdiven yapılması gerekir.
Subasman Kotunun Belirlenmesi Nasıl Yapılır?
Öncelikle +0.00 kotunun belirlenmesi gereklidir. Bunun için yapının sahibi belediyeye başvurarak gerekli kotlandırmanın yapılmasını talep etmelidir. Zemin kat betonu dökülmeden evvel bu işlemi yapmalıdır. Planlı alanlar imar yönetmeliğinde, imar planında aksi bir hüküm yoksa kotlandırma işleminin yoldan yapılmasını esas almaktadır.
İlgili mevzuatta binalara kot verilmesine ilişkin esaslar aşağıdaki şekilde sıralanmıştır.
Binalara kot verilmesine ilişkin esaslar
MADDE 10-
(1) İmar planlarında aksine bir hüküm bulunmaması halinde yoldan kotlandırma esastır.
(2) Kot alınan noktanın tespitinde sokak silueti dikkate alınır.
(3) Bir parselde birden fazla bina yapılması durumunda, arazi yapısına ve yollara uyumlu kotlandırma yapmak için, ilgili idarenin imar birimince onaylanacak vaziyet planına göre her bina için kendisine yakın yoldan veya tabii zeminden kotlandırma yapılır.
(4) Viyadük, köprü gibi parsele giriş çıkış yapılamayan yerlerden, parklardan ve parsele bitişik olmayan yollardan binalara kot verilemez.
(5) Tabii zeminden kotlandırma ile kademelendirme işlemlerinde ada bazında değerlendirme yapılır.
Subasman Perdesi Nedir? Ne İşe Yarar
Temelin üst kotu ile zemin döşemesi arasında yapılan, binayı istenilen kota getirmeye yarayan betonarme imalata subasman perdesi denilir. Binada bodrum kat olması durumunda bodrum kat perdeleri de bu görevi yapar. Planlı alanlar imar yönetmeliğinde mevzuata göre +1.20 m’den fazla olmaması gerekir.
Nasıl Yapılır?
- Temel inşaatı bittikten sonra binanın çevresinde ve iç kısımlarında kolon ve perdeler zemin döşemesine kadar çıkarılır.
- Kalıp, beton, söküm, yalıtım ve tesisat işleri tamamlandıktan sonra binanın dış perdeler arasında kalan iç kısmı dolgu malzemesi ile doldurulur. Doldurma işlemi yükleyici loder ile yapılabilir.
- Dolgu malzemesi belli yükseklikte katmanlar halinde ıslatılarak sıkıştırılır.
- Sıkıştırılan dolgu malzemesi üzerine hasır donatı serildikten sonra betonlama işlemi yapılır.
