Çok fazla farklı desen ve renklerde imal edilen bitümlü shingle kaplama, emprenye edilmiş cam tülü taşıyıcılı, okside bitüm gövdeli polimer çatı kaplama malzemesidir.
Yirminci yüzyılın başlarında pamuk, jüt, kanaviçe gibi organik malzemelerin yerine cam tülü gibi inorganik taşıyıcıların bulunması ve petrol rafinerisindeki gelişmeler bugün ki malzemelerin gelişmesinde etkili oldu.
Bitümlü shingle kullanımı en çok Kanada ve ABD ülkelerindedir. ABD’de her yıl 5 milyon yapının çatısında 1,2 milyar metrekare şıngıl kullanılmaktadır.
Avrupa Birliği ülkeleri, Rusya ve Türkiye’de toplam tüketim 20 milyon metrekare kadardır. Aradaki büyük farkın sebebi toplumların davranış ve alışkanlıklarının farklı olmasından kaynaklanmaktadır.
Bitümlü Shingle (Şıngıl) Kaplamanın Genel Özellikleri
- Hafif bir malzeme olmasından dolayı çatı taşıyıcısına ve yapıya daha az yük verir.
- Bitümlü şıngıl kaplama malzemesinin ana maddesi bitüm olduğu için su geçirmez özelliğe sahiptir.
- Yırtılmaya karşı mukavemeti az olduğu için kullanımı ve uygulamasında dikkatli olunmalıdır.
- Farklı eğimlerdeki çatı yüzeylerine uygulamasının kolay olması ve hafif olmasından dolayı geniş kullanım alanı olan bir malzemedir.
- Çatıdan gelecek ışığa gereksinim duyulmayan, estetiğin ve hafifliğin önem taşıdığı konutlarda kullanılır.
- Uygulama yapılan bölgelerdeki sıcaklık verilerine göre kaplama tipi değişiklik gösterir. Yüksek sıcaklıktaki bölgelerde APP katkılı, düşük sıcaklıktaki bölgelerde ise SBS katkılı bitümden imal edilmiş malzeme kullanılmalıdır.
- Bitüm sıcaklığa maruz kaldığında eriyebilen bir malzemedir. Bu yüzden bitümlü şıngıl yüzeyi, güneşin UV etkilerinden ve hava koşullardan koruyucu bir tabaka ile kaplanır.
Bitümlü Shingle (Şıngıl) Tamamlayıcı Malzeme ve Aksesuarlar
Shingle Altı Örtü
Şıngıl kaplama yapılacak çatı eğiminin az olduğu ya da soğuk ve karlı bir iklime sahip yerlerde şıngıl altına su yalıtımı amaçlı yapılır. Her iki yüzeyi polietilen film veya bir yüzeyi polietilen diğer yüzeyi ince kum ile kaplıdır.
Shingle Başlangıç Şeriti
Hazır olarak imal edilir ve şıngıl kaplamanın ilk sırasının yapılmasında zamandan ve işçilikten tasarruf elde edilmesini sağlar.
Hazır Mahya
Çatının mahya kısmının hızlı, kolay ve düzgün bir şekilde yapılabilmesi için üretilmiş hazır malzemedir. Mahya kısmının hatasız düzgün bir şekilde bitirilebilmesi ve istenilen standartlarda olması için kullanılır.
Kendinden Yapışkanlı Bitümlü Bant
Kendinden yapışkanlı bitümlü bantlar mahya, kalkan duvarı, sırt duvarı, baca dibi, alın tahtası gibi yerlerin kaplanmasında kullanılan, imalatın düzgün bitirilmesini ve kolay bir şekilde yapılabilmesini sağlayan elemanlardır. Bir yüzeyi renkli taşlarla kaplıdır ve diğer yüzeyi ise kendinden yapışkanlı bitümlü tabakadan oluşur.
Havalandırma Bacası
Nemin çatılarda vereceği zararın önüne geçmek ve çatı ömrünü uzatmak için kullanılır. Nemli havanın çatının içerisinden tahliye edilmesini ve çatıda iyi bir havalandırma oluşturulmasını sağlar.
Geniş Başlı Galvanizli Çivi
Shingle’ın rüzgardan kalkarak zarar görmesini engellemek için uygulandığı zemine sabitlenmesinde kullanılır ve geniş başlı galvanizden imal edilirler.
Damlalık Profili
Yağmur sularının çatı konstrüksiyonuna ve cephe imalatlarına zarar vermesini önlemek ve suyun yapıya zarar vermeden güvenle uzaklaştırılmasını sağlamak için uygulanır.
Bitümlü Shingle (Şıngıl) Kaplama Nasıl Yapılır? Uygulama Yöntemleri Nelerdir?
Bir paketi ile yaklaşık 2,5-3 m2 alanı kaplayan shingle, esnek bir çatı kaplama malzemesidir. Kaplama yapılacak çatının öncelikle metal veya ahşaptan sağlam iskelet yapısının oluşturulması gerekir. Shingle kaplamada çivi uygulanması için en az yüzde 30 eğim olması gerekir.
Uygulamaya başlamadan önce ortam temizlenmeli, kir, toz, nem gibi olumsuz faktörlerin bulunmaması gerekir.
OSB’nin Vidalanması
Çatının iskeleti tamamlandıktan sonra üzerine OSB vidalanır. Isı farklılıklarından oluşacak genleşmelerin çatıya zarar vermesini önlemek için, OSB plakaların aralarında 3 mm boşluk bırakılmalı ve kullanılan OSB neme dayanıklı OSB III sınıfında olmalıdır.
Saçaklarda Damlalık Profillerin Sabitlenmesi
Saçaklarda alüminyum damlalık profiller çepeçevre çivilenerek çatıya ve cepheye yağmur sularının zarar vermesi önlenir.
Shingle Altı Kaplama Malzemesi
OSB üzerine şıngıl altı kaplama malzemesi pürmüzle yakılarak veya çivilenerek monte edilir. Monte edilmesinde imalat sırası saçaktan mahyaya doğru olmalıdır. Her sıra bir diğerinin üzerine 10 cm binecek şekilde ayarlanmalıdır. Çiviler bini mesafelerinin altında olacak şekilde çakılmalıdır.
Eğik Dere Kısmında Polyester Keçe Taşıyıcılı Membran
Eğik dere kısmında su yalıtımını desteklemek için en az 3 mm polyester keçe taşıyıcılı membran, dere aksına paralel olarak uygulanır. Derenin 30 cm sağına ve soluna çivi çakılmamalıdır.
Çatıda imalat öncesi kılavuz çizgilerin çizilmesi
Shingle levhaların montajının düzgün yapılabilmesi için çatıda imalat öncesinde çırpı ipi ile kılavuz çizgiler çizilmelidir.
Altlık Oluşturulması ve Shingle Levhaların Montajına Başlanması
Altlık oluşturmak için shingle başlangıç şeridi kılavuz çizgilere uyularak bitümlü mastikle yapıştırılmalı ve çivi ile çakılmamalıdır. Altlık oluşturulduktan sonra yine kılavuz çizgilere uyularak ilk sıra şıngıl levhaların uygulamasına geçilir.
Levhalar birbiri ile hizalı olmalı ve şaşırtmalı olarak monte edilmelidir. Her levha için 4 adet çivi kullanılmalıdır. Çatı eğimi yüzde 160 dan fazla ise 6 adet çivi kullanılır.
Baca Kenarı 20 cm Yalıtım Yapılması
Baca kenarı üçgen çıtalar ile desteklenmeli ve şıngıl levhalar baca kenarına ulaştığında çıtaların dibinde bitirilmelidir.
Bacanın arka kısmının şıngıl levhaları döşenmeden önce baca etrafının su yalıtımı 20 şer cm bini yapacak şekilde pürmüzle yakılarak polimer membran ile kaplanır.
Bacanın 4 kenarının pürmüzle yakılarak membran yalıtımı yapılmasından sonra shingle levhaların döşenmesine devam edilebilir.
Eğik Dere Kısmının Yapılması
Eğik dere bölümünde shingle levhalar her iki tarafa uzatılmalıdır. Birbirlerinin üzerine bindirilerek örgü dere şeklinde tamamlanmalıdır. Dere merkezinin sağ ve solunda 30 cm boydan boya çivi çakılmamalı mastikle tutturulmalıdır.
Shingle İmalatı Bitim Noktaları
Çatı kenarlarında üçgen çıtaların üzerine kıvrılarak imalat bitirilir. Mahya bölgelerinde ise mahya hizasında kesilerek bitirilir.
Havalandırma aksesuarları OSB levhaları üzerinde delik açılarak uygulanır.
Tüm shingle levhaları kaplandıktan sonra mahya kısmına geçilir.
Duvar kenarları ise baca kenarlarında olduğu gibi uygun renkli polimer membran ile su yalıtımı yapılarak tamamlanır. Duvar ve baca etrafı alüminyum profil ile kapatılır ve üzerine mastik çekilir.
Çatı kenarları uygun ölçülerde hazırlanmış alüminyum profillerle bitirilir.
Bitümlü Shingle Kaplamanın Hasar Görmesinin Nedenleri
- Üretim aşamasında kaplama malzemesi tam olarak soğumadan paketlenirse mineral doku bir üstteki levhaya yapışır. Mineral doku zarar gördüğünde ısı koruyucu özelliğini kaybeder.
- Taşıma sırasında dikkatli olunmadığı zaman kaplamada yırtılma ve granür kaybı görülebilir. Çivileme esnasında gereğinden fazla kuvvet kullanılarak monte edilirse yırtılma ve ezilmeler görülebilir.
- Depolamada belirli bir yüksekliğin üzerine çıkılırsa altta kalan malzeme ezilir ve granül kaybına uğrayarak yapısı bozulur.
- Uygulamadan önce malzeme güneş altında bırakılırsa ısının etkisi ile birbirine yapışır ve zarar görür.
