OSB, Yönledirilmiş Yonga Levha anlamına gelip İngilizce’ de Oriented Strand Board kelimelerinin kısaltılmış halidir.
Yonga kelime anlamı olarak rendelenen veya yontulan bir malzemeden çıkan iri parçalara verilen addır. Osb üretiminde yonga ise, ahşap parçalarının rendelenmesi neticesi ile elde edilmiş küçük parçalara denilir.
Dünya’ da kontrplak imalatı için kullanılan soymalık ağaçların azalması, fiyatlarının yükselmesi ve bu tür ağaçların genellikle tropikal ormanlarda bulunmasından dolayı, kontrplak yerine kullanılabilecek levha arayışlarına girilmiştir. Kontrplak imalatında kullanılması mümkün olmayan kalitede ince tomruklardan üretimi yapılan Yönlendirilmiş Yonga levhalar, kaplama, döşeme, bölme duvarlar gibi pek çok alanda kullanılmaya başlanmıştır.
OSB, özel olarak hazırlanan yongaların yön verilerek bir araya getirilmesi, vaks ve tutkal gibi çeşitli kimyasallarla birlikte sıcaklık ve yüksek presle birleştirilmesi sonucu oluşur.
OSB Üretiminde Kullanılan Hammaddeler
Yonga levha imalatında kullanılan her çeşit madde kullanılabilir. Üretimde kullanılacak ağaçların çapı 5 cm’ den büyük olmalı ve ağaç kabuğu kullanılmamalıdır. İmalatta daha çok kavak ve çam gibi hızlı büyüyen özgül ağırlığı az olan ağaç çeşitleri kullanılır.
OSB Yoğunluğu
Yoğunluğu 640 – 660 kg/m3 arasında değişmektedir.
Boyutları
OSB | Boyutları | Kalınlığı | Palet Levha Adedi |
Standart Levha | 2440 x 1220 | 9 mm | 96 |
10 mm | 86 | ||
11 mm | 79 | ||
12 mm | 72 | ||
15 mm | 58 | ||
18 mm | 48 | ||
22 mm | 40 | ||
25 mm | 35 |
Üretim Aşamaları
Üretim aşamaları aşağıda sıralanmıştır.
- Üretimde ağaçların kabuğu kullanılmadığı için tomrukların kabukları özel makinelerde soyulur.
- Tomrukların kabukları soyulduktan sonra su havuzlarında ısıtılır.
- Flaker adı verilen bir makine tomrukları yonga haline getirir.
- Flaker da yonga haline getirilen malzemenin boyutları uzunluk olarak 150 mm, genişlik olarak 25 mm’ dir. Ayrıca farklı yonga boyutları da kullanılmaktadır.
- Yongalar %4.5 – 6 arasında nem olacak şekilde kurutucularda kurutulurlar.
- Kurutulan yonga orta ve üst tabakalar için tutkallama makinelerine ayrı ayrı giderler.
- Tutkallama işleminde fenolformaldehit ve izosiyanat gibi tutkallar kullanılır.
- Malzemenin suya olan dayanıklılığını artırmak amacıyla % 0.5 – 1.5 oranında waks adı verilen katkı maddesi kullanılır.
- Tutkallı yonga dozaj silolarına alınır.
- Elektrostatik veya mekanik yöntemlerle yongalara yön verilir.
- İki farklı yönlendirme şekli vardır. İlkinde tüm yonga aynı yöndedir, diğerinde ise alt ve üst kısımda yer alan yongalar boyuna orta kısımda yer alanlar ise enine doğru yönlendirilir. İkinci yöntemle yapılan imalatın eğilme ve gerilmeye karşı dayanımı artar.
- 180 – 200 0C’ de 3 – 5 dakika prese tabi tutulur.
- Preslenen malzemenin boyutlandırılması yapılarak depolanır.
Kısa Videoyu Mutlaka İzleyin: Üretimi ve Kullanım Alanları İle İlgili Video
OSB Levha Çeşitleri
Kullanım yerine göre 4 farklı çeşitte üretilir.
OSB-1
Nemden uzak ambalaj sanayinde, kutu, sandık palet gibi malzemelerin yapılmasında kullanılır.
OSB-2
Rutubete ve ıslaklığa maruz kalmayan iç cephe duvar bölme malzemesi veya yer döşemesi gibi alanlarda kullanılır.
OSB-3
Neme ve rutubete maruz kalan yerlerde kullanılır. Binaların çatı kaplama tahtası örnek verilebilir.
OSB-4
Suyun etkisine karşı dayanıklı imalatlarda kullanılır. Mesela dış cephe kaplama ve beton kalıp malzemesi örnek verilebilir.
Kullanım Alanları
Kullanım alanları madde madde aşağıda sıralanmıştır.
- Mobilya Endüstrisinde, Koltuk, mobilya gibi imalatların yapılmasında,
- Ağır malzeme ambalajlarında,
- Reklam panosu yapılmasında,
- Tekne ve yat dekorasyonunda,
- Kamyon ve tırların karoserinde kullanılır.
İnşaat sektöründe kullanım alanları ise;
- Beton Kalıbı,
- Çatı Kaplaması,
- Yer Döşemesi,
- Döşeme altlığı,
- Prefabrik Yapı Elemanları,
- Duvar Paneli,
- Yapıların çevre güvenliğinin alınması,
- Asma Kat yapımı,
- Dekorasyon Levhaları imalatı ve
- Kendin yap sektörü olarak sıralanabilir.
Çatıların kaplanmasın sıklıkla kullanılmaktadır.
OSB Levhaların Avantajları
- Yongaların birbirine dik olarak serilerek preslenmesi sonucu yüksek dayanıklılık elde edilir.
- Ana eksende yüsek dayanım sağlaması,
- İşlenebilirliğin kolay olması,
- Çevre dostu bir malzemedir.
- Ahşap malzemenin tamamının kullanılabilir olması ve geri dönüşüm olanağı.
- Hafif ve esnektir.
- Zamanla kurtlanma ve böceklenme yapmaz.
- Kesimi ve montajı kolaydır.
- Hafif olması sebebi ile yapılara fazla yük eklemez.
- Suya ve neme dayanımı diğer ahşap malzemelere göre daha fazladır.
- Taşınma ve nakliye kolaylığı vardır.