Cam çeşitleri ve özellikleri
İnşaat denince akla gelen bir çok malzeme vardır. Bu malzemelerden mimari açıdan belki de en çok önem arz edeni ise camdır.
Camlar, aklımıza gelen ilk anlamı ile mekanlara aydınlık katan saydam malzemelerdir yani pencere camları olarak karşımıza çıkan standart camlardır.
Ama mimari konusunda ele aldığımızda bu cam malzemesi değer kazanarak pek çok alanda, pek çok çeşidi ile kendini gösterir hale gelir. Bu yazımızda mimaride kullanılan cam çeşitleri ve özellikleri konusuna değinerek, camın aslında ne kadar geniş çapta bir kullanım yelpazesi olduğunu inceleyeceğiz.
Normal Pencere Camları
En baz olarak aklımıza gelen cam türü olan normal pencere camları, her ne kadar kulağa standart ve basit gelse de mimari değeri oldukça yüksektir ve mimaride kullanılan cam çeşitleri dendiğinde akla gelen ilk cam türüdür.
Penceresiz bir mekan düşünmek imkan dahilinde bile değildir. Bu sebeple normal pencere camları mimari açıdan yapıların olmazsa olmaz malzemeleri arasında yer alırlar.
Normal Pencere Cam Ölçüleri
Bu çeşit pencere camlara farklı kalınlıkta ve çekme yöntemi denilen yöntem ile üretilirler.
Standart pencere camları 7 mm en kalın olmak üzere, 6 mm, 5 mm, 4 mm, 3 mm, ve hatta 2 mm kalınlıklarda üretilirler.
Kalınlık denince akla ilk olarak yalıtım fikri gelse de kalınlığın pencere camında yalıtıma pek de katkısı bulunmamaktadır ve hatta kalınlık ile birlikte artan pencere yükü kısa zamanda pencere doğramasında deformasyonlara sebep olarak dezavantaja dönebilir. Bu sebeple kalın cam kullanımda pencere doğramasının kesitlerinin de buna göre ayarlanması oldukça önem arz eder.
Normal Pencere Camının Montajının Yapılması
Ahşap doğramalar konusunda bir diğer dikkat edilmesi gereken nokta ise ahşap çıtayla cam takılmasında genellikle çıtanın dış kısma gelmesidir. Bu şekilde dışarıdan içeriye su girişinin önüne geçmek önemli ölçüde mümkün olacaktır.
Bu ahşap çıtanın alt kısmına cam macunu çekilmesi ise su girişini oldukça iyi önleyecek olan bir yöntemdir ve sıklıkla tercih edilir.
Bazı durumlarda ahşap doğramalara cam montajı yapılırken çıtanın iç taraftan konması da tercih edilebilir. Bu gibi bir durumda U profilinden yardım alınır. U profili denilen kauçuk veyahut plastik olan profilin içine sokularak ve çıta ile çepeçevre olacak şekilde bastırılarak, sarı ahşap vidası ile sabitlenerek kullanıldığında uygun bir yöntem olabilir.
Ancak, su geçirmemesi için köşe noktalarda kaynaklanma yapılması ve yekpare olmasına dikkat edilmesi gerekir, aksi takdirde köşe noktalardan su alarak doğramanın kısa süre içerisinde deforme olup çürümesine sebebiyet verecektir.
Normal pencere camları daha öncede belirttiğimiz gibi 7 mm ile 2mm arasında değişen ölçülerde üretilirler. Bu pencere camlarının montajı yapılırken doğramada camın oturacağı yerde cam dişi adı verilen bölge açılır.
Bu dişin genişliği 12 mm iken derinliğine ise cam kalınlığına 12 mm eklenerek karar verilir. Camın bu diş içine takımı tamamlandıktan sonra macun çekimi yapılır. Cam montajı sırasında kullanılan çiviler sadece camın macun öncesinde düşmemesini sağlamak içindir, ekstra bir amacı yoktur.
Karşımıza her yerde çıkan standart pencere camları, arıtılmış silis kumunun kireç taşı tozu, kalsiyum hidroksit ya da kalsiyum karbonat ve sodyum sülfat malzemelerinin birleşiminden oluşur.
Çift Cam / Isıcam / İzolasyon Camı
Isıcam adı ile bilinen ve kullanımda oldukça karşımıza çıkan bir cam çeşidi de çift camdır. Çift cam yalıtım konusunda oldukça iyidir. İki ya da üç pencere camının birbirlerinden içi vakumlanmış ya da gaz ile doldurulmuş bir boşluk ile ayrılmasıyla tek bir cam haline getirilmesi işlemidir.
Günümüzde yalıtımın her geçen gün önem kazanması ile birlikte ısıcam sistemlerinin üç camlı olan versiyonu sıklıkla karşımıza çıkar.
Isıcam ürünleri yalnızca enerji yalıtımı değil aynı zamanda ses yalıtımına da büyük ölçüde katkıda bulunur. İki veya üç camın arasında bulunan boşluk, yalıtım elemanı olarak görev yapar. Isıl direnç katsayısını artırarak evlerdeki ısı yalıtımında oldukça önemli bir yol oynar.
Bu ısı yalıtımı sayesinde kışları ısınma için kullandığınız enerjiden tasarruf ederken, yazları da sıcak havadan korunabilir ve klima için kullandığınız enerjiyi büyük ölçüde azaltabilirsiniz.
Çift cam kullanımı ile birlikte camda oluşan buğulanma sorunu da ortadan kalkar. Bu sayede doğramaya zarar verecek olan bu durum da sorun olmaktan çıkar.
Reflekte Cam Çeşitleri
Cam çeşitleri arasında, mimari alanda ve mekanların yaşam kalitesini artırma konusunda en çok yardım alınan malzemelerden birisi de reflekte camlardır.
Reflekte cam adından da tahmin edebildiğimiz üzere ışığı yansıtma özelliği kazandırılmış ve renklendirilmiş bir cam türüdür. Reflekte cam türünün üretiminde cam hamuru üretilirken renklendiriciler ve bazı katkı maddeleri katılır.
Üretilmiş cam yüzeyine metal oksitlerin kaplanması ile üretimi tamamlanır. Aynalı cam olarak da bilinen bu cam türü ile görünmesi istenmeyen alanlar kolaylıkla kamufle edilebilir, ışık yönüne göre saydamlığı değişir ve arka tarafını göstermez.
Son zamanlarda cam balkon kapama işlerinde de bu tür aynalı camlar sıklıkla kullanılmaktadır. Işık geçirgenliğinin daha az olması ile sıcağa karşı yalıtım sağlar ve ortamın serin kalmasına ya da daha hızlı soğutulmasına katkı sağlar.
Bu cam türü, lamine cam, temperlenme işlemi ve bombeleme denilen tekniklere de oldukça uygundur.
Renkli Cam
Cam çeşitleri arasında renkli camlar mimariye renk kattıkları için tercih sebebi olurlar. Sadece dış değil iç mekana da renkler yardımı ile hareket katarlar. Cam üzerine yapılan renkli kaplamalar ile estetik ve yalıtım konusunda cama değer katar.
Renkli cam üretimi esnasında geleneksel cam üretimine ek olarak bazı renklendirici katkılar ve ısı yalıtım geliştiricileri eklenerek bu cam çeşidi geliştirilir.
Farklı türde katkı maddeleri kullanılarak farklı çeşitlerde renkli cam türleri elde etmek mümkündür.
Emaye Cam Çeşitleri
Cam çeşitleri arasında mimari kullanımı olan bir cam çeşidi ise emaye camdır.
Bu cam türünde emaye boyalı cam ısıl işleme ya da temperleme işlemine tabi tutularak güçlendirilir.
Kısmen veya tamamen mineral pigmentler ile kaplanır.
Sadece dekoratif ve güçlendirilmiş olarak değil aynı zamanda ışık geçirgenliği konusunda da bir izolatör olarak kullanılır.
İç ve dış mekanlarda, masaüstü camlarında sıklıkla karşılaşılan bir türdür.
Low-E Cam Çeşitleri
Cam çeşitleri olarak, yeni teknolojilerin de kullanılması ile ortaya çıkarılan Low-E cam türü, düşük emisyonlu cam türü anlamını taşır.
Cam yüzeyinin ısıyı yansıtma özelliği ile göze çarpar. Low-E cam kaplaması oldukça incedir ve gözle görülmesi mümkün değildir. Cam yüzeyi üretim esnasında metal oksit bir tabaka ile kaplanır ve Low-E cam türü elde edilmiş olur.
Bu tür düşük emisyonlu camlar bir taraftan ışık ve ısı yayan kızılötesi ışınları yansıtırken bir taraftan da ışık geçişine izin verir. Bu özelliği ile sıcak olan taraftan soğuk olan tarafa olan ısı geçişinin de önüne geçerek yalıtım sağlar.
Kışları evleri sıcak tutmak için, yazları ise serin ve aydınlık tutmak için tercih edilebilecek bir cam türüdür. Geleneksel kullanımda olan standart pencere camlarına göre % 15’ e kadar yüksek fiyatlı olmasına karşın enerji kaybı verilerinde neredeyse % 50’ lik bir tasarruf sağladığı bilinmektedir.
Temperli Cam Çeşitleri
Temperli cam çeşitleri mimaride dayanıklılığın akla geldiği durumlarda kullanılır. Temperleme işlemi için özel olan makineler sayesinde üretilen temperli camlar, güvenli camlar olarak bilinirler.
Bu tür temperli camlar kırıldıklarında oldukça küçük ama kesici olmayan parçalara ayrılırlar bu sayede yaralanma durumlarını oldukça azaltırlar ve aynı kalınlıktaki geleneksel cama nazaran darbelere karşı 5 kata kadar daha dayanıklıdır aynı zamanda ısıya karşı da dayanıklıdırlar.
Bir cam temperlenme işlemine tabi tutulurken öncelikte 650 santigrat derece gibi sıcaklıklara maruz bırakılır ardından hızla hava ile soğutularak şok etkisi yaratılır.
Sıcaklığın hızla düşmesi ile cam yüzeyi de sertleşir ve dayanıklı hale gelir. Temperli camları binaların dış cephelerinde, fırın kapaklarında, taşıt camlarında, cam balkon kapama sistemlerde, sehpa ve vitrin camlarında sıklıkla görürüz ve kullanımı sağladığı avantajlar neticesi ile oldukça yaygındır.
Temperli Cam Nasıl Üretilir?
Temperleme işlemi özel makinalarla yapılmaktadır. Bu işlem için camlar 600°C – 650°C arasındaki sıcaklıklara temperli camgetirilerek ani olarak hava ile şok etkisi yaratılarak soğutulur. Sıcaklığın azalması ile cam yüzeyi sertleşir.
İlk olarak camın dış tarafı sonra ise iç tarafı soğutulur ve camın yüzeylerinde basınç, iç kısımlarında ise gerilmeler oluşur. Camlar, temperli cam haline geldikten sonra üzerinde hiçbir şekilde taşlama, kesme gibi işlemler yapılmamaktadır.
Temperli Camlar Nerelerde Kullanılır?
Binaların dış cephlerinde
Fırın kapakları ve araç camlarında
Cam balkon sistemlerinde
Giyotin cam sistemlerinde
Kış bahçesi sistemlerinde
Sehpa, masa, vitrin camlarında
Lamine Cam Çeşitleri
Mimaride ve sanayi alanında kullanılan bir diğer cam çeşidimiz ise lamine cam türüdür. Birden fazla cam tabakasının polivinil butiral ile ısı ve basınç yoluyla birleştirilmesi neticesinde üretilen bir cam çeşididir.
PVB yani polivinil butiral, optik berraklık, kuvvetli bağlanma, yapışabilme, esneklik ve dayanıklılık gibi özel gerekliliklerin olduğu durumlarda kullanılan bir reçine türüdür. PVB, oldukça esnek ve koruyucu bir tabakadır ve camlar ile birleştirildiğinde tamamen şeffaf bir görünüm alır ve gözle görülemez.
Bu polimer yapı oldukça sağlamdır, cam kırılsa dahi kırılan cam parçalarını bir arada tutarak dağılmayı engeller, diğer cam katmanlarının hasar almasını da önler. Lamine camlar özellikle güvenlik sebebiyle kullanılırlar ve taşıt camlarında karşımıza çıkarlar.
Bu tür lamine camlara ekstra temperleme işlemi uygulanarak dayanıklılık artırılır ve güvenlik en üst noktaya çıkarılmış olur. Bu tür lamine camlar sadece otomobil camı olarak değil güvenliğin elzem olduğu her noktada kullanılabilir. Vitrin camlarında, cephelerde, cam merdiven ve katlarda rahatlıkla kullanılabilirler.
Bu Yazıyı Paylaş!