Kuru şap yapılmasında Şap nasıl atılır? Beton üzerine şap nasıl atılır? Yere şap nasıl atılır? gibi soruların cevabını bu yazımızda vermeye çalışacağız. İmalat öncesi hazırlık, uygulama ve uygulama sonrası koruma işlemleri hakkında bilgi vereceğiz.
İnşaatta şap nasıl atılır sorusunun cevabına geçmeden önce şap nedir?, şapın kullanış amacı ve kullanım alanları hakkında bilgi verelim.
Daha önceden yapılan betonarme imalat üzerine zeminin izolasyonunu, tesviyesini, görsel olarak güzelliğini ve çeşitli amaçları sağlamak için dökülen zemin kaplama malzemesine şap adı verilir. Yapılan şap imalatı sonucu şap tabakası altında ısıtma ve diğer tesisatlar montaj edilebilir. Ayrıca şapın yüzeyi düzgün hale geldiği için seramik, parke, pvc zemin kaplama gibi malzemelerin döşenmesine olanak sağlanmış olur.
Şapın kullanım alanı oldukça geniştir. Her türlü yapıda iç ve dış alanlarda kullanılabilir. İmalat öncesi hazırlık, şap imalatının yapılması ve şap imalatı sonrası koruma işlemlerine göre şap nasıl atılır? sorusunun cevabını açıklayalım.
ŞAP NASIL ATILIR – İMALAT ÖNCESİ HAZIRLIK
HAVA KOŞULLARI
+5°C’den düşük ve +35°C dereceden yüksek sıcaklıklarda ve yağmur altında gerekli önlemler alınmadan şap imalatı yapılmamalıdır.
ZEMİNİN HAZIRLANMASI
Betonarme Döşemenin Kontrolü
Kuru Şap Yapılması öncesinde betonarme döşemenin kot taraması yapılarak kontrolü sağlanmalıdır. Kabul edilen tolerans dışında imalatı yapılmış olan kısımlar, sprey boya ile işaretlendikten sonra traşlanmalıdır. Tersi durumda şap kalınlığı istenilen kalınlıktan fazla ise şap imalatı öncesi dolgu yapılması gerekebilir. Özellikle yerden ısıtma yapılan mahallerde şapın yüksekliği ne az ne de çok fazla olmalıdır.
Kuru Şap Yapılması Öncesi Temizlik
Uygulama yapılacak olan zemin toz, moloz, gevşek malzeme, yağ ve benzeri malzemelerden temizlenmelidir. Gevşek malzemelerin temizlenmesinde, raspa ve kırıcı darbeli matkap kullanılabilir. Sert ve yumuşak fırça ile kaba ve ince temizliği yapılabilir. Son olarak zemin su ile yıkanarak şap dökümüne uygun hale getirilir.
Elektrik – Mekanik İmalatlarının Montajı
Şap öncesi zeminde elektrik, mekanik ve diğer imalat kalemleri ile ilgili yapılacak işlerde; imalatların montajının, testlerinin ve koruma tedbirlerinin alınmış olması gerekir. Kontrollerinin yapılmış olması gerekir.
Rapis Teli Kullanılması
Şap altında yapılan elektrik ve mekanik tesisatları zayıf noktalar oluşturacağı için bu gibi kısımlarda rapis teli kullanılmalıdır. Bu tür zayıf noktalarda, rapis teli dayanımı artıracak ve çatlamayı önleyecektir.
Polietilen Çapraz Bağlı Şilte
Kuru Şap Yapılması öncesi oda gibi mahallerde, ısı ve ses izolasyonu için şap altı çapraz bağlı polietilen şilte kullanılabilir. Balkon, teras gibi mahallerde kullanılmasına gerek yoktur. Polietilen şilte şap – duvar birleşimlerinde şapı bir miktar geçecek şekilde uygulanır. Şap döküldükten sonra fazla kısımlar kesilebilir.
Duvar ile şap arasında şilte konulmasının amacı genleşmeye engel olmamak ve çatlamaları önlemektir.
Polietilen şiltenin kalınlığına, teknik özelliklerine ve istenilen markaya dikkat edilmesi gerekir.
Polietilen şilte birleşimlerine dikkat edilmeli, köprü oluşmasına izin verilmemelidir.
Yerden Isıtma Paneli
Eğer yerden ısıtma yapılacaksa modül şeklinde strafor paneller kullanılmalıdır. Bu malzeme yalıtımı sağladığı gibi yerden ısıtma borularını sabitlemekte de kullanılır.
BETON ÜZERİNE ŞAP NASIL ATILIR UYGULAMA AŞAMALARI
Beton üzerine şap nasıl atılır? sorusuna cevap olarak uygulama aşamalarını sırasıyla açıklayalım.
+1 Kotlarının Taşınması
Katta belli bir noktaya verilmiş olan +1 kotlara imalat yapılacak mahallere lazer terazi ile taşınması gerekir. Lazer terazinin kalibrasyonun düzgün olması gerekir. Kotları taşırken hassas olunmalı hatasız yapmaya çalışılmalıdır.
(Bkz: Total station nedir? Nasıl Çalışır?)
Kuru Şap Yapılması – Anoların Hazırlanması
+1 Kotlarına göre şap dökülecek alanların kenarlarında şapın yüksekliğine göre ano yapılır. Anolar kuru şap betonundan yapılır. Orta kısımları doldurulduktan sonra anolara uyarak mastarla düzeltilir.
Şapın Dozajı ve Hazırlanması
Dökülecek şap hazır beton fabrikasından geliyorsa slumpına dikkat edilmesi gerekir. Slampın düşük veya yüksek olması, dökülecek şapın istenilen mukavemete gelmemesine veya işçilik kalitesinin bozulmasına sebep olur.
(Bkz. Slump Deneyi (Çökme) Nedir ve Nasıl Yapılır?)
Hazır şap betonun santralden çıkıp döküm yapılacağı zamana kadar belli bir süresi vardır. Bu süre geçirilmemeli, siparişler kontrollü bir şekilde verilmelidir.
Kuru şap yapılması, şap makinesi ile yapılacaksa şap kumunun kalitesine, çimento dozajına ve su miktarına dikkat edilmelidir. Şap makinesinin kazanı ölçülerek ne kadar kum, çimento ve su katılacağı belirlenmelidir.
300 Doz Şap Betonu isteniyorsa 6 torba (6×50= 300 kg) çimento atılır.
350 Doz Şap Betonu isteniyorsa 7 torba (7×50= 350 kg) çimento atılır.
400 Doz Şap Betonu isteniyorsa 8 torba (8×50= 400 kg) çimento atılır.
Kuru Şap Yapılması İmalatında Kimyasal Katkı Malzemeleri
Özellikle yerden ısıtma yapılacak kuru şap yapılması imalatlarında kum – çimento harcı içerisine kimyasal sıvı katkı maddesi atılması istenebilir. Kullanılan katkı maddesi şapın akışkanlığını, işlenmesini, dona karşı dayanımını ve ısı iletimini arttırır. Yerden ısıtma haricinde maliyeti artırdığı için diğer şap imalatlarında genellikle kullanılmaz.
(Bkz. Beton Katkı Maddeleri Nelerdir?)
Çimento ağırlığını yüzde 0,1 – 0,2 oranında kullanılır. Mesela 1 m3 harçta, 300 doz çimento varsa, 300-600 gr katkı maddesi kullanılır.
Kuru Şap Yapılması İmalatında Elyaf Kullanılması
Polipropilen esaslı elyaflar, rötre ve büzülme çatlaklarını önlemek için kullanılır. Donma – çözülme, yangın, darbe ve aşınmalara karşı dayanımı iyileştirir.
1 m3 şapın içerine 900 gr polipropilen esaslı elyaf konulur.
Şapın Dökülmesi, Mastarının Yapılması, Tepsi Perdah Yapılması
Duvar kenarlarında hazırlanan anoların ortaları doldurulacak şekilde şap dökülür. Şap pompasının 3 ayakları diğer imalatlara zarar vermeyecek şekilde önlem alınmalıdır. Özellikle yerden ısıtma yapılacak mahallerde bu konu önemlidir.
Özellikle süpürgelik gelecek duvar dipleri, asansör kapı önleri, seramik yapılacak alanlarda mastara çok dikkat etmek gerekir. Genel kot taraması yapıldığında minimum veya maksimum kot farkı birkaç mm olabilir. Ama mastar ile yapılacak kontrollerde hatasız olmasına özen gösterilir. Kuru Şap Yapılması imalatında yapılacak hataların, bir sonraki yapılacak imalatların kalitesine kötü etkisi olacaktır. Mesela duvar diplerinde mastarsızlık olursa süpürgeliklerin altlarında boşluklar kalacaktır. Tepe şeklinde mastarsızlıklarda parke oynama ve ses yapacaktır. Portmanto gibi ahşap malzemelerde zemin bozuk olursa kötü bir görüntü oluşturacaktır. Seramik imalatında istenilen işçilik yapılamayacak, seramiklerde diş olacak veya yapıştırıcı sarfiyatı daha fazla olacaktır. O yüzden 3 m’lik bir mastarla, şap sonrası yapılan imalatı kontrol etmek işçilik kalitesinin artması açısından önemlidir.
Dökülen hazır şap, makinalı tepsi perdah kullanılarak pürüzler ve çukurlar kalmayacak şekilde terazisinde perdahlanır. Banyo – balkon gibi eğim olan küçük mahallerde tepsi perdah kullanılmaz. Bu kısımlarda tahta mala ile perdah yapılabilir. Mastarın ve makinalı tepsi perdahın girmeyeceği kadar küçük alanlarda mala ile düzeltme sağlanmalıdır. (Mesela radyatör borularının etrafı gibi)
Banyo – balkon gibi mahallerde süzgeçe doğru eğim verilmelidir. Şap sonrası su dökülerek eğim kontrolü yapılmalıdır. Suyun süzgeçe doğru gitmesi, göllenme olmaması gerekir.
Kuru Şap Yapılması – Genleşme Derzlerinin Oluşturulması
Şap yaşken çelik mala ucuyla 1-2 cm derinliğinde düzgün şekilde kesilmelidir. Derzlerin kalınlığı 5 mm, derinliği ise 10 mm olabilir. Kapı geçişlerinde ve genişliği fazla olan mahallerde uygulanabilir. Şapın çalışma yüzeyi azaltılarak çatlamaların önüne geçilmesi amaçlanır.
ŞAP İMALATININ KORUNMASI
Şap Betonunun Korunması
Sıcak havalarda şap betonu 5 gün süre ile sulanarak nemli tutulmalı, üzerine çuval, hasır, teliz gibi malzeme serilmelidir. Serin havalarda sadece sulanması yeterli olabilir.
Bazen su yerine kimyasal kür malzemesi kullanılması istenebilir. Kür malzemesi akrilik esaslıdır. Taze dökülmüş beton üzerine uygulanır. Beton yüzeyinde film tabakası oluşturarak beton içerisindeki suyun tutulmasına, hızlı bir şekilde kurumamasına etki eder. Şap imalatında rötre çatlaklarını engellemek için kullanılır. M2 de 0,200 kg uygulanır.
(Bkz. Rötre Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Betonun Çatlamasına Etkisi)
Bu Yazıyı Paylaş!