Kalıp Sistemleri – İnşaat Kalıp Çeşitleri
İnşaat sektöründe kalıp sistemleri, inşaat kalıp çeşitleri oluşturulma biçimlerine, taşınma şekillerine, ebatlarına ve kullanılan malzeme türüne göre farklı yöntemlerle sınıflara ayrılırlar.
Oluşturulma Şekline Göre İnşaat Kalıp Çeşitleri
Geleneksel Kalıp Sistemleri
Beton imalatı yapılacak yapının ölçülerine riayet edilerek hazırlanmış kalıp yüzeyi, ahşap, tahta, kalas gibi yardımcı elemanları ile oluşturulan inşaat kalıp çeşitleri geleneksel kalıp olarak adlandırılır. Beton yeterli dayanımı sağladıktan sonra sökümü yapılarak parçalara ayrılırlar. Diğer kalıp sistemlerin göre ucuz olsa da uygulama süresi oldukça fazladır.
5×10 ve 10×10 kereste ile oluşturulmuş mahya – ızgara taşıyıcı düzeneği 2.5 cm tahta ile kaplanır. Artık günümüzde, tahta yerine kontrplak veya plywood beton gören yüzlerde kullanılmaktadır.
Endüstriyel Kalıp Sistemleri
İstenilen ölçülere göre hazırlanmış standart kalıp yüzeyi ve yardımcılarından oluşan, birleştirilebilme özelliğine sahip ahşap veya metalden üretilmiş inşaat kalıp sistemidir. Genellikle kule vinçle taşınabilme özelliği olduğu için ilk kurulumu yapıldıktan sonra pratiklik ve hız kazandırır.
Defalarca kullanılabilmesi, ayarlanmasının kolay olması, malzeme zayiatının az olması endüstriyel kalıp sisteminin avantajları arasındadır. Ayrıca ilk kurulumdan sonra demonte edilmeden vinç ile taşınabilir olması, düz pürüzsüz bir beton yüzeyi elde edilmesi, endüstriyel kalıp sistemini öne çıkarmaktadır.
Vinç Çeşitleri Nelerdir? Özellikleri Kullanım Alanları
Taşınma Özelliğine Göre İnşaat Kalıp Çeşitleri
Hafif Kalıp
Geleneksel ve endüstriyel inşaat kalıp sistemleri bu gruba girer. Vince ihtiyaç duyulmadan taşınması ve yerlerine montajı insan gücü ile yapılabilen, ufak ebattaki modüler elemanlardan oluşan inşaat kalıp çeşitleridir.
Ağır Kalıp
Kalıpların taşınmasında, yerine montajında vince ihtiyaç duyulan kalıp sistemleridir. Sadece endüstriyel kalıpların girdiği bu sistemde hafif kalıplar birleştirilerek yerine montesi ile beton için hazır hale getirilir.
Boyutlarına Göre İnşaat Kalıpları
İki Boyutlu Kalıp
Sadece genişlik ve uzunluğu olan ağır yada hafif kalıp sistemleri bu gruba girer.
Üç Boyutlu Kalıp
Tünel kalıp gibi önceden hücre şeklinde monte edilmiş, kalıp yüzeyi, germe, taşıyıcı ve bağlantı elemanları ile oluşturulan sistemlerdir. Tünel kalıp, perde duvar ve döşeme betonun birlikte dökülebildiği, günlük döküme imkan tanıyan bir sistemdir. İlk kurulum maliyeti fazla olsa da hızlı bir sistem olması ve inşaat kalıp elemanlarının defalarca kullanılabilir olması avantajları arasındadır.
Tünel kalıp sisteminin avantajları:
- Tünel kalıp hızlı kurulabilir ve sökülebilir. Günlük beton dökülebilir.
- Döşeme ve perde aynı anda dökülerek monolotik bir yapı oluşurulur. Perde ve döşeme birlikte döküldüğü için soğuk derz oluşumu azalır.
- Perde sistemi olduğu için oldukça rijittir ve depreme karşı dayanıklıdır.
- Kalıp yüzeyleri çelik levhalardan oluştuğu için dayanıklıdır.
- Toplu konut gibi tip projeler için avantajlıdır.
- Az iş gücü ile hızlı imalat yapılabilir.
- Kalıplar içerisine bırakılan mekanik ve elektrik tesisat boruları beton dökümü ile birlikte yapılmış olur.
- Çelik kalıp kullanılmasından dolayı pürüzsüz ve düzgün yüzeyler elde edilebilir.
- İşçilik maliyeti azalır.
Malzeme Cinsine Göre İnşaat Kalıp Çeşitleri
Ahşap Kalıplar
Geleneksel kalıp ve ahşap endüstriyel kalıp elemanları bu gruba girer.
Metal Kalıplar
Hafif veya ağır kalıp elamanlarının çelik, alüminyum gibi metal malzemelerden imal edildiği kalıp çeşitleridir.
