Bu yazımızda zemin iyileştirme yöntemlerinden birisi olan jet grouting hakkında bilgi vereceğiz.
Konu inşaata geldiğinde dikkat edilmesi gereken pek çok nokta vardır. Yapının sağlam ve standartlara uygun olması tek başına yeterli olmaz, zemin koşullarına da aynı ölçüde dikkat edilmelidir. Zeminin taşıma kapasitesinin iyi belirlenmesi ve buna göre çözümler üretilmesi yapının performansını doğrudan etkiler. Zemin iyileştirme yöntemleri ile zemindeki sorunlar çözüme kavuşturulur. Jet grouting metodu da bu zemin iyileştirme yöntemlerinden biridir.
Nasıl Yapılır?
Jet grouting yönteminde zemin, delgi makinesi ile delinerek yüksek basınç ile çimento şerbeti zemine püskürtülür ve zemin ve çimentonun birbirine karışması – tutunması sağlanır. Bu çimento karışımından delinen yerlerde silindir şeklinde derinlemesine kolonlar elde edilmiş olur. Bu yöntem de jet grout yöntemi olarak adlandırılır. Jet grout yöntemi zemin kayma dayanımında oldukça iyi gelişime sebep olur. Bu çimento püskürtmenin etkisinin artırılması için karışıma sodyum sülfat ve uçucu kül gibi malzemeler de eklenebilir.
Jet Grouting Yönteminin Avantajları Nelerdir?
Jet grouting yöntemi oldukça yaygın kullanımı olan bir zemin iyileştirme yöntemidir. Bu kadar yaygın kullanılmasındaki en büyük neden oldukça geniş spektrumdaki zeminlerde kullanılabilir olmasıdır. Kil, çakıl, kum ve her türlü zayıf zemin koşullarında rahatlıkla uygulanabilir olan jet grouting yöntemi, aynı zamanda diğer yöntemlere nazaran çok daha kalıcı, hızlı uygulanabilen, ekonomik özellikte ve güvenilirdir.
Önceden inşa edilmiş olan çevre binalara tehlikeli olabilecek düzeyde bir vibrasyon etkisi oluşturmadığı için zarar da vermez. Güvenli bir şekilde kullanılabilir, tarihi binalar için dahi güvenli bir metottur. Titreşim oluşturmamasının yanında gürültüye de sebep olmaz.
Silindirik kolonları oluşturmak için sadece çimento ve su kullanıldığı için çevre kirliliğine de sebep olmaz. Bu yönüyle de tercih edilebilir bir metottur.
Büyük çaplı kolon elde etmek için küçük çaplı olan delgi deliği de yeterli olabilmektedir.
Maliyet hesabı önceden yapılabilir, yapılmak için geçecek olan süre öngörülebilir, gidecek olan malzeme miktarı aynı şekilde önceden hesaplanabilir. Önceden hesaplanabilir olan değerler ile birlikte jet grout metodunu tercih etmek akıllıca olmaktadır.
Jet grouting yöntemi ile birlikte zeminin taşıma kapasitesi istenen ölçüde artar. Zeminde olabilecek olan sıvılaşma sorunu ciddi oranda azaltılır, yapı güvenceye alınmış olur. Zemindeki oturmalara karşı da aynı şekilde yapı güvende olur.
Jet grouting metodu klasik enjeksiyon metoduna göre çok daha verimlidir. Malzemelerin hazırlanması kolaydır.
Çalışma koşulları olarak seçici bir yöntem değildir, her türlü yüksek riskli şantiyede bile rahatlıkla kullanılabilir. Sadece dikey değil aynı zamanda yatay şekilde ve eğimli olmak üzere silindirik kolonlar da yapılabilir.
Jet Grouting Yönteminin Dezavantajları Nelerdir?
İnşaatta her yöntemin avantajlarının yanında elbette ki dezavantajları da bulunmaktadır. Jet grout yöntemi de pek çok avantajının olmasının yanı sıra dezavantajları da bulunan bir yöntemdir.
Jet grout yöntemi ile yapılmış olan dikey silindirik kolonların dayanımları kolondan kolona değişebilir, bu anlamda tahmin etmek zor olabilir. Bu değişimi göz önünde bulundurmamak hesap esnasında yanılmalara sebebiyet verebilir.
Çok yüksek basınçta çalışıldığı takdirde çevre binaların zeminlerinde oturmalar oluşabilir ve çevre binalar risk altına girmiş olur. Bu nedenden ötürü jet grout uygulaması yapılırken konunun uzmanları tarafından kontroller sıklıkla yapılmalıdır.
Yöntem halen oturmuş temellere ve kurallara sahip değildir, gelişimini tamamlamamış bir yöntemdir. Bu sebeple bilinmezlikleri hala devam etmektedir, uygulanması sırasında tecrübeli olunması oldukça önemlidir.
Zeminde oluşturulmak istenen silindirik kolonun tam olarak nasıl olacağını bilmek mümkün değildir bu sebeple kontrollerin sıklıkla yapılması gerekir. Adım adım kontrolü yapılan bir uygulama sonucunda ancak ideale yakın silindir kolonlar elde edilebilir.
Uygulama yapılmakta olan zeminin cinsine göre silindir kolonların çap ve şekillerinde değişiklik meydana gelebilir.
Hangi Zeminlerde Kullanılır?
Sıvılaşma riskinin bulunduğu her türlü zeminde bu yöntem rahatlıkla uygulanabilir. Bu şekilde deprem anında oluşabilecek olan yanal deplasmanlar ve düşey deplasmanlar güvenli bir biçimde sınırlandırılmış olur.
Zeminin basınç dayanımı artırır, yapının uygulayacağı yükler altındaki davranışı düzenlenmiş olur.
Geçirimi yüksek olan zeminlerde ve yeraltı su seviyesinin risk teşkil edebileceği durumlarda batardo işlevi ile kullanılabilir.
Şev stabilitesinin sağlanması gereken durumlar da jet grout yöntemi iyi bir seçenek olarak karşımıza çıkar.
Bu Yazıyı Paylaş!