Arazöz, kelime kökeni olarak Fransızca “Arroseuse” kelimesinden türetilmiş ve Türkçe’ye kazandırılmıştır. Güçlü motora sahip, arkasında yüksek tonajlı taşıma yapılmasını sağlayan bir römorku ya da kapalı kasası bulunan araçlardır.
Taşıma malzemesi olarak arkasındaki bölümde sıklıkla su tankı yer alır. Çünkü arazöz araçları, çoğunlukla büyük miktarda suyun taşınması ve farklı bölgelere dağıtılması amacıyla kullanılır.
Arazöz Kullanım Alanları
Arazöz kullanım alanları inşaatlardan belediyelere oldukça geniştir. Yüksek miktarda su gerektiren mobil işlerin birçoğunda bu araçlardan faydalanılır. Bu araçların en çok kullanıldığı bazı alanlar şunlardır.
Yangın Müdahale Araçları
Yangın müdahale araçları da arazözlerden oluşur. Yangın söndürme amacı ile kullanılan arazözlerin tanklarında yalnızca su bulunmaz. Yangını söndürücü etkiye sahip köpüklü su bulunduran bu araçlar, farklı mekanik parçalardan oluşur. Normal sulama ve temizlik araçlarına göre üzerinde merdiven, yedek hortum, su pompası, basınç üretici motor, hidrolik kesici, arama kurtarma malzemeleri ve aracın sabitlenmesine yarayan kaldıraçlar da bu arazöz türlerinde yer alır.
Özellikle sit alanlarında ortaya çıkan yangınlarda hava yolları ile kullanılan suyun yeterli olmaması durumlarında, bu araçlar aracılığıyla bölgeye yüksek miktarda söndürücü sıvı ve su kısa sürede ulaştırılabilir.
Sulama Araçları
Temizlik ya da bitki sulaması için kullanılacak suyu taşıyan arazöz araçlarının arkasındaki tanklar, her araçta farklı bir şekilde oluşturulmuş olabilir. Özellikle yerel yönetimlere ait araçlar ile sokaklar ve parklar yıkanır. Bunun yanında umuma açık parklardaki bitkiler ve diğer büyük ağaçlar da bu araçlar sayesinde sulanmaktadır.
Su Temini Araçları
Yalnızca çevre temizliği ve bitki sulaması için değil, aynı zamanda inşaatlara su teminin gerçekleştirilmesi için de kullanılan bu araçlar farklı boyutlarda olabilmektedir. Aynı zamanda inşaatlarda, harç oluşturma, yıkım sırasında oluşacak toz kalkışını engelleme gibi amaçlarla kullanılabilmektedir.
Bunun yanında, bozulmuş asfalt ve toprak dolmuş yollarda toz kalkışını engellemek ve çevredeki kirliliği bir nebze de olsa azaltmak için yapılan sulamalarda da kullanılabilir. Kullanım alanları, suyun kullanım alanları ile sınırlandırılabilir.
Arazöz Aracının Nitelik ve Nicelikleri
Yüksek miktarda ağırlık taşıması nedeniyle bu araçların motorları da güçlü olmaktadır. 4X4 ve 6X6 motor çekim güçlerinde olan türleri bulunan arazözler, sahip oldukları motorlar sayesinde ağır yükleri varış noktasına kısa sürede taşımaya olanak sağlamaktadır.
Basit temizlik ve sulama işlerine yaradığı gibi, arama kurtarma ve yangın müdahalelerinde de sıkça kullanılan bu araçlar engebeli arazilerde gerçekleşebilecek devrilme olaylarına karşı dayanıklı bir yapıya sahiptir. Bunun yanında, üzerinde bulunan vinç ve sağlam halatlar sayesinde bu tür olumsuz durumların önüne geçilmesini de sağlar.
Taşıma limiti, 4 ile 13 ton arasında değişen arazözler, tek seferde çok yüksek miktarda sıvının taşınmasını sağladığı için günümüzde hala, ilk tercih edilen araç niteliğini taşımaktadır.
Aracın kafa kısmı incelendiği takdirde, iki varyasyon olduğu gözlenmiştir. Toplamda 3 kişinin taşınmasını sağlayan modeller olduğu gibi, itfaiye birimlerinde kullanılan arazözlerde, toplamda 6 kişiye kadar taşıma kapasitesi mevcuttur. Bu da, zorlu görevlerde müdahale ekiplerinin konforlu bir şekilde taşınmasına olanak sağlar.
Bu araçların aeorodinamik ve yol tutuşundaki statik özellikleri oldukça gelişmiştir. Hem yanal hem de yol doğrultusunda eğimin yüksek olduğu yollarda rahatlıkla ilerleyebilir. Güçlü motoru, yokuşlarda boğulma yaşanmasına karşı özel olarak dizayn edilmiştir.
Belirli bir destinasyondan aldıkları suları, varış noktasına taşımalarının yanında, özellikle doğal afet ve yangınlarda, sahip oldukları yaklaşık 200 m uzunluğundaki hortum sayesinde doğal su kaynaklarından su çekme özeliğine de sahiptirler.
Arazöz Aracını Kullanmak İçin Gerekli Şartlar
Bu aracı kullanmak için gerekli ehliyet sınıfı, iş makinesi ehliyet sınıfı olan “G Sınıfı” olarak karşımıza çıkıyor. İş makinaları farklı çeşitlerde olabilmektedir. Bu aracı kullanabilmek için gerekli olan iş makinesi ehliyet sınıf kodu 105.27’dir.
Eğer iş makinesi olarak arazöz kullanılacak ise başvuru sırasında belirtilir ve yalnızca bu aracın kullanılması için eğitim verilir. Eğitim tamamlandıktan sonra direksiyon sınavı da geçilirse ehliyet alınabilir. Ehliyeti almak için ilköğretim diploması almış olmak yeterlidir.
Bu Yazıyı Paylaş!